Akademik Veri Yönetim Sistemi
3rd INTERNATIONAL APRIL 23 SCIENTIFIC STUDIES CONGRESS, Ankara, Türkiye, 23 - 25 Nisan 2021, ss.320-321
Hava ulaĢım sistemi, havalimanlarının düğümler ve uçuĢ güzergâhlarının bağlantılar olarak
temsil edildiği bir ağ görünümündedir. Havalimanlarının diğer havalimanlarına sağladıkları
bağlantılar da havayolu taĢımacılığında bağlanabilirlik olarak tanımlanmaktadır. Havayolu
taĢımacılığında bağlanabilirlik çeĢitli ekonomik ve sosyal etkilere sahiptir. Havayolu
taĢımacılığı sektöründeki serbestleĢme sonrası artan rekabet ortamıyla birlikte
havalimanlarının bağlanabilirlikleri giderek daha fazla önem kazanan bir konu olmaktadır.
Havayolu iĢletmeleri daha verimli bir uçuĢ ağı oluĢturabilmek için topla ve dağıt sistemini bir
strateji olarak kullanmaya baĢlamıĢtır. Topla ve dağıt sisteminde, aynı baĢlangıç noktasından
farklı varıĢ noktalarına veya farklı baĢlangıç noktalarından aynı varıĢ noktalarına planlanan
uçuĢlar bir merkez havalimanında toplanmaktadır. Türkiye‘nin coğrafi konumunun etkisi ve
Türkiye‘de faaliyet gösteren havayolu iĢletmelerinin ağ yapılarına uyguladıkları topla ve dağıt
sistemi sayesinde Ġstanbul kenti büyük bir aktarma noktası konumuna gelmiĢtir. Ancak
havayolu ulaĢımına artan talep, nüfus artıĢı, turizm ve ticaret hacmi, havalimanlarının kapasite
kısıtları ile mevcut ve yapımı devam eden yüksek hızlı tren hatları ve bağlantılı otobüs hatları
düĢünüldüğünde Türkiye‘de çok merkezli bir ağ yapısının oluĢturulması ile havayolu
taĢımacılığında bağlanabilirliğin artacağı ve yerel pazarın daha çok geliĢeceği
değerlendirilmektedir.
Bu çalıĢmada, Türkiye‘de çok merkezli havayolu taĢımacılığı modelinin geliĢtirilmesine katkı
sağlanması amacıyla; havayolu taĢımacılığında merkez üs yer seçimi modelleri hakkında
literatür çalıĢması yapılmıĢ ve havalimanlarının bağlanabilirliğini etkileyen unsurlar göz
önünde bulundurularak ülke Ģartlarına uygun model kriter önerileri sunulmuĢtur.