Akademik Veri Yönetim Sistemi
ICENSOS 2024 3rd International Conference on Engineering, Natural and Social Sciences, Konya, Türkiye, 16 - 17 Mayıs 2024, ss.118-119
Özet – Çiçekli bir bitki olan çörek otu (Nigella sativa L.) Orta Doğu, Batı Avrupa, Doğu ve Orta Asya’da
yaygın şekilde yetişen “Ranunculaceae” familyasına aittir. Çörek otu posası ise, soğuk pres ekstraksiyon
yöntemi ile yağın alınması sonucu artık olarak elde edilir. Genellikle artık olarak kabul edilen bu posa, aktif
karbon ve boyar madde imalatlarında kullanılabilmektedir. Bu araştırmada, endüstriyel çörek otu yağı
üretim prosesinin artık ürünü olan çörek otu posasından katma değerli yeni ürün eldesi amaçlanmıştır.
Ticari değeri göz ardı edilen bu artığın halen yüksek yağ verimine sahip olduğu, kullanılacak ileri
ekstraksiyon teknikleri ile ticari değere sahip ürün eldesinin mümkün olduğu bu çalışma ile tespit edilmiştir.
Bu amaçla deneysel tasarım yazılımı olarak Design Expert 12 programı kullanılmış ve bağımsız
parametreler olan sıcaklık (°C), basınç (bar), karbondioksit (CO2) akış hızı (L/dk) ve kosolvent oranının
Sc-CO2 ekstraksiyonu verimine etkileri araştırılmış ve maksimum yağ eldesi için gerekli şartlar 70 °C, 220
bar, %8 Etanol, 120 min süre, 3 L/min CO2 akış hızı olarak bulunmuştur. Deneysel sonuçlar çörek otu
posasından ağırlıkça %34,84 lük yağ verimine ulaşılabildiğini göstermiştir. Çörek otu soğuk sıkım yağ
eldesi yağ oranın %20-30 arasında olduğu değerlendirildiğinde bu çevreci yöntemle posalardan tekrar yağ
üretmenin ne kadar sağlıklı ve değerli olduğu görülmektedir.
Anahtar Kelimeler – Çörek otu posası, Süperkritik ekstraksiyon, Deneysel tasarım, Kosolvent, Yağ verimi.