Akademik Veri Yönetim Sistemi
8th International Hippocrates Congress on Medical and Health Sciences, Ankara, Türkiye, 4 - 05 Mart 2022, ss.18
Özet Kapasitasyon, spermin dişi üreme sisteminde oositi fertilize etme yeteneği kazandığı bir süreçtir. Kapasitasyon sırasında, sperm plazma membranının hiperpolarize olduğu bilinmektedir. Hiperpolarizasyon, plazma membranındaki diğer kanalların fonksiyonunun yanında epitelyal Na+ kanallarının (ENaC'lar) kapanması yoluyla hücre içi Na+ konsantrasyonunun azalmasıyla da yakından ilişkilidir. 5'-AMP ile aktive olan protein kinaz (AMPK), diğer organ sistemlerinde plazma zarındaki ENaC-β bolluğunu azaltarak Na+ taşınmasının düzenlenmesinde rol oynar. AMPK spermde de bulunmasına ve sperm fonksiyonlarını düzenlemesine rağmen, bu kinazın spermin ENaC-bağımlı hiperpolarizasyonunda rol oynayıp oynamadığı henüz bilinmemektedir. Bu bağlamda, bu çalışmanın amacı, insan sperminde AMPK aktivasyonunun ENaC'ın düzenlenmesindeki rolünü analiz ederek sperm kapasitasyonu ve kapasitasyon sırasında gerçekleşen hiperpolarizasyon ile ilişkisini incelemektir. Bu amaçla 30 normozoospermik sağlıklı bireyden alınan spermler, kapasitif ve kapasitatif olmayan medyumlarda AICAR (AMPK aktivatörü) ile 4 saat boyunca inkübe edilmiştir. Örneklerdeki AMPK aktivitesi ve ENaC-β konsantrasyonu ELISA analizi ile değerlendirilmiş, flow sitometri yöntemiyle tirozin fosforilasyonu, membran hiperpolarizasyonu, hücre içi Na+ konsantrasyonu ve akrozom reaksiyonunu ölçülmüştür. ENaC-β ve CD46'nın spermdeki dağılımı ve konsantrasyonunu analiz etmek için immünofloresan boyama yapılmıştır. Kapasitasyon sırasında AMPK aktivitesinin arttığı bulunmuştur. AICAR’ın neden olduğu AMPK aktivasyonu, kapasitasyonun belirteci olan tirozin fosforilasyonunu arttırmıştır. AMPK aktivasyonu ile, genel olarak sperm flagellumunun esas parçasında lokalize olduğu bulunan ENaC-β miktarını azaltmış, bu da hücre içi Na+ konsantrasyonunun düşmesine ve plazma membranının hiperpolarizasyonunun artmasına neden olmuştur. AMPK aktivasyonu, spontan akrozom reaksiyonu üzerinde ise hiçbir etki göstermemiştir. Sonuç olarak, verilerimiz AMPK aktivasyonunun insan sperminin plazma membranındaki ENaC kanallarının miktarını azaltarak kapasitasyonla ilişkili hiperpolarizasyon sürecine katkı sağladığını göstermiştir. Bu çalışma Gazi Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından desteklenmiştir (Proje No: 01/2019-06).
Anahtar Kelimeler: Insan Spermi, 5'-AMP ile Aktive Olan Protein Kinaz (AMPK), Epitelyal Sodyum
Kanalı (ENaC), Kapasitasyon, Hiperpolarizasyon