XXVII. Ulusal Pediatrik Endokrinoloji ve Diyabet Kongresi, Antalya, Türkiye, 2 - 07 Mayıs 2023, ss.156, (Özet Bildiri)
GİRİŞ
MODY, beta hücre fonksiyonu ve insülin sekresyonunda rol oynayan genlerin mutasyonlarıyla ortaya
çıkan, genç yaşlarda görülen, otozomal dominant kalıtılan, nadir bir diyabet tipidir. Sıklığı tüm diyabetler
içinde %1-6 arasında değişmektedir. Bugüne kadar MODY’nin 14 alt tipi tanımlanmıştır. Tedavisinin, altta
yatan genetik etiyolojiye göre değişiyor olması, tiplendirme için moleküler tanıyı zorunlu kılmaktadır.
OLGU
Dış merkezde 1 ay önce diyabet tanısıyla insülin başlanan hasta, takip için tarafımıza başvurdu. Öyküsünden,
annesinde gestasyonel diyabet olmamasına rağmen, 5700 gr doğduğu, yenidoğan döneminde hipoglisemi yaşamadığı
öğrenildi. Annesinin, 36 yaşında diabet tanısı aldığı ve diyet-egzersizle yönetildiği, annenin amcası ve dedesinin de
30-40’lı yaşlarda diyabet tanısı alarak oral antidiyabetikle izlendiği öğrenildi. Hasta diyabet semptomları ile dış
merkeze başvurduğunda, kan glikozu 252 mg/dl, kan gazı ve kan ketonu normal, insülin: 10,3 mU/L, c-peptid:
3,54 ng/ml, HbA1c: % 10,8, anti-GAD: 8,5 IU/mL (0-10), antiinsülin 3,8 (10-20), anti adacık otoantikoru: zayıf (+)
Hastadan, hiperglisemi ile tanı alması, insülin otoantikor negatifliği ve 3 kuşakta erken yaşta diyabet öyküsünün
olması nedeniyle mody genetik paneli çalıştırıldı. CEL (carboxyl-ester lipase) geninde heterozigot mutasyon saptandı.
SONUÇ
MODY grubunun %1’inden azını oluşturan MODY 8’de klinik bulgular 9q34’te yer alan CEL genindeki heterozigot
mutasyonlar sonucu oluşur. CEL, pankreas asiner hücrelerinde eksprese olur ve kolesterol metabolizmasında görevli
safra asiti ile indüklenen lipazı kodlar. Mutasyonlarında, kusurlu proteinin pankreasta birikimi sonucu adacık hücre
kaybı gözlenir. Hastalarda hiperglisemiye ek olarak ekzokrin pankreas yetmezliği ve lipomatozis gözlenir. Tedavide oral
antidiyabetikler ve insülin kullanılır. Hastamızda, CEL geni mutasyonu exon 2-7’de dublikasyon şeklindeydi ve daha
önce tariflenmemişti. Annede de aynı mutasyon ve klinik semptomlar olması nedeniyle mutasyon, olası patojen
olarak değerlendirildi. Hastanın gaitasında yağ pozitif bulununca, ekzokrin pankreas yetmezliği değerlendirmesi için
gastroenterolojiye yönlendirildi.