Akademik Veri Yönetim Sistemi
X. beslenme ve diyetetik kongresi, Ankara, Türkiye, 31 Mart - 04 Nisan 2021, ss.77
Amaç: Bu çalışma maternal dönemde yüksek miktarda folik asite maruziyetin gebe ratlarda bozulmuş
glukoz toleransı ve yavru ratlarda insulin direnci gelişimi üzerine etkisinin değerlendirilmesi amacıyla
planlanmıştır. Materyal ve yöntem: Wistar türü dişi ratların (n:18) gebe kalmaları sağlanmış ve
randomize şekilde kontrol, deney 1 ve deney 2 olmak üzere üç gruba ayrılmıştır. Gebelik döneminde
her gruba folik asit içerikleri farklı üç ayrı beslenme protokolü (kontrol grubu: 2 mg/kg folik asit, deney
1 grubu: 5 mg/kg folik asit, deney 2 grubu: 40 mg/kg folik asit) uygulanmıştır. Laktasyon döneminde
tüm annelerin aynı folik asit içeriğine sahip yemle (2 mg/kg folik asit) beslenmeleri sağlanmıştır.
Gebeliğin 16. gününde gebelere oral glukoz tolerans testi uygulanmıştır. Laktasyon dönemi sonrasında
18 dişi ve 18 erkek olmak üzere toplamda 36 yavrunun vücut ağırlığı ve yem tüketimi takibi yapılmıştır.
Annelere laktasyon sonunda, yavruların yarısına (n:18) yedinci haftanın sonunda diğer yarısına (n:18)
ise on ikinci haftanın sonunda ötenazi işlemi uygulanmıştır. Anne ve yavru ratların serum folik asit,
homosistein, B12 vitamini, insülin, glukoz, IL-6, TNF-α, HbA1c ve adiponektin düzeylerine bakılmıştır.
Yavru ratlarda insülin direncini değerlendirmek için HOMA-IR, obezite durumunun değerlendirmesi
için lee indeksi hesaplanmıştır. Bulgular: Gebelik döneminde anne ratlara uygulanan OGTT sonuçları
değerlendirildiğinde; deney 2 grubunun başlangıç, 60. dakika, 90. Dakika ve 120. dakikadaki kan glukoz
değerleri diğer gruplardan daha yüksek olduğu ve kontrol grubuyla arasındaki fark istatiksel olarak
önemli bulunmuştur (p<0,05). Anne ratların HbA1c düzeyi deney 2 grubunda en yüksek değere sahiptir
ve kontrol grubuyla arasındaki fark istatiksel açıdan önemlidir (p<0,05). Deney 2 grubu yavru ratların
ortalama doğum ağırlığının en fazladır ve kontrol grubuyla arasındaki fark istatiksel açıdan önemlidir
(p<0,05). Kontrol ve deney grubu annelerin yavru ratlarının yedi ve on ikinci haftanın sonundaki lee
indeks değerleri benzer bulunmuştur (p>0,05). Kontrol ve deney 2 grubu annelerin yedi haftalık ve on
iki haftalık yavrularının HOMA-IR değeri benzer olup deney 1 grubu annelerin yavrularından daha
yüksektir (p>0.05). Sonuç: Bu çalışmayla gebelik döneminde yüksek miktarda folik asite maruziyetin
gebelerde glukoz intoleransına ve yavrularında ise insülin direnci gelişimine etkileri saptanmıştır.
Anahtar Kelimeler: Gebe, folik asit, glukoz intoleransı, insülin direnci