ÖMÜR BOYU ÖĞRENME VE EĞİTİM İKLİMİ

---

Karaağaçlı M.

BERİKAN YAYINEVİ, Ankara, 2025

• Yayın Türü: Kitap / Ders Kitabı
• Basım Tarihi: 2025
• Yayınevi: BERİKAN YAYINEVİ
• Basıldığı Şehir: Ankara
• Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

 

 

 

 

 

      SU N U

 

 

Vefayı,  özveriyi , sevmeyi, saymayı ve azlardan  çoklar yapmayı şu hayatta en sade, yalın ve gösterişsiz biçimde yaşayan, yaşatan ve öğreten Pamuklar Yumağı ve Işıklar Demeti Rahmetli “Pamuk Annem” Fahriye KARAAĞAÇLI’nın (28.11.2017) ve “Erdem ve Dürüstlük”  Rol Modeli Rahmetli Babam Sami KARAAĞAÇLI’nın  (06.12.2009)

 

  “Aziz  Hatıralarına; Minnet ve Şükranla Sunuyorum.”

                                                      Mustafa KARAAĞAÇLI

   10.10.2025 

 

 

 

 

 

S U N U Ş

 

 

 

 

Ömür Boyu Öğrenme ve Eğitim İklimi özneli bu yapıt 14 öğrenme alanından oluşmaktadır. Yapıtın ilk öğrenme alanı, Ömür Boyu İletişim ve Eğitime, İkinci Öğrenme Alanı Ömür Boyu Gelişim, Bireysel ve Toplumsa Değişime Üçüncü Öğrenme Alanı  ise  Ömür Boyu Öğrenmenin Formasyonlarına  ayrılmıştır.

 

Yapıtın  Dördüncü Öğrenme Alanında Ömür Boyu Öğrenmenin Kapsamı, İlkeleri ve Gereksinimine ve Beşinci Öğrenme Alanında Ömür Boyu Öğrenmede Rehberlik ve Bireysel Gereksinimler ve Altıncı  Öğrenme alanında Ömür Boyu Öğrenmede Bilişsel Farkındalık ve Okur Yazarlık Becerilerine yer  verilmiştir.

 

Ömür boyu öğrenmede önemli işlevleri olan Ömür Boyu Öğrenmeye Engel ve Destek Düşünseller Yapıtın Yedinci  Öğrenme Alanında desenlenirken;  Ömür Boyu Öğrenmede Evrensel Girişimler Sekizinci Öğrenme Alanında tematikleştirilmiştir.

 

Yapıtta Ömür Boyu Öğrenmede Temel Yetkinlikler Dokuzuncu Öğrenme Alanında, Ömür Boyu Öğrenmede Eğitsel Yapı ise Onuncu Öğrenme Alanında kapsama alınmıştır.

 

Yapıtta Ömür Boyu Öğrenmede Uzaktan Eğitim Öznesiyle Onbirinci Öğrenme Alanında ve Ömür Boyu Öğrenmede Programlar konusuyla ise  Onikinci Öğrenme Alanında   ilgilenilmiştir.

 

Yapıtın Onikinci Öğrenme Alanında Ömür Boyu Öğrenmenin Varsayımları ve Beceri Alanlarına yer verilirken; Ondördüncü  Öğrenme alnında Ömür Boyu Öğrenmede Yeni Yönelimlere eğitim programlarının temel öğeleri temelinde bakılmıştır.

 

Yapıtın son öğrenme alanında; Ömür Boyu Öğrenmede Eğitbilimsel Sözlükçe’ye yer verilmiştir

 

Bilimin “nesnel, evrensel, olgusal, kayıtlı ve birikimlilik” özelliklerinin tümelinden  hareketle girişilip oluşturulan yapıtın bu kapsamıyla “kimlere, nasıl ve  ne’lere yarar sağlayacağı?” konusu birtakım varsayımlarla ve böbür diliyle burada sıralama yerine; zamana ve ilgili yararlanıcı okur tepkilerine bırakılmıştır.

 

Yazar, yapıtta görüşlerinden yararlanılan yazarlara ve basımında emeği geçenlere, kapak tasarımının son haline marifetli becerilerini esirgemeyen           Nurhan Ay’a teşekkürden de öte şükranlarını sunmaktadır.

 

10 Ekim,2025                                                           Mustafa KARAAĞAÇLI

ANKARA

 

 

 

 

İ Ç İ N D E K İ L E R

YAPITIN İÇ KAPAK GÖRÜNÜMÜ-------------------------------------------------------------------- I

YAPITIN  KÜNYE BİLGİLERİ------------------------------------------------------------------------ II

SUNU------------------------------------------------------------------------------------------------------ III

SUNUŞ----------------------------------------------------------------------------------------------------- V

İÇİNDEKİLER------------------------------------------------------------------------------------------ VII

ÇİZELGELER LİSTESİ------------------------------------------------------------------------------- VIII

ŞEKİLLER LİSTESİ------------------------------------------------------------------------------------ XV

 

ÖĞRENME ALANI 1

ÖMÜR BOYU  İLETİŞİM ve EĞİTİM

1.Öndeyi--------------------------------------------------------------------------------------------------- 1

2.Ömür Boyu Her yerde İletişim----------------------------------------------------------------- 1

3.Eğitim ve İletişim------------------------------------------------------------------------------------ 2

4.İletişimin Özellikleri--------------------------------------------------------------------------------- 2

5.İletişim ve Eğitim Süreçlerinin Ortak İşlevleri--------------------------------------------- 3

6.İletişimin ve Eğitimin Ortak Amaçları-------------------------------------------------------- 3

7.Sınıf İçi İletişimin Koşullar------------------------------------------------------------------------ 4

8.Sınıf İçi İletişimde Engeller----------------------------------------------------------------------- 4

9.Sınıfta Etkili İletişim Yolları----------------------------------------------------------------------- 5

10.Vargı--------------------------------------------------------------------------------------------------- 6

11.Alıştırma---------------------------------------------------------------------------------------------- 6

12.Atölye-------------------------------------------------------------------------------------------------- 6

 

ÖĞRENME ALANI 2

ÖMÜR BOYU GELİŞİM, BİREYSEL VE TOPLUMSAL DEĞİŞİM

1.Öndeyi--------------------------------------------------------------------------------------------------- 7

2.Gelişim İklimi------------------------------------------------------------------------------------------ 7

3.Bireysel Değişim-------------------------------------------------------------------------------------- 7

4.Çağlarda Değişim------------------------------------------------------------------------------------ 8

5.Toplumsal Değişim--------------------------------------------------------------------------------- 10

6.Toplumsal Değişimle İlgili  Kavramlar ve Özellikleri------------------------------------- 11

7.Toplumsal Değişimin Yolları--------------------------------------------------------------------- 12

8.Toplumsal Çözülme-------------------------------------------------------------------------------- 12

9.Vargı---------------------------------------------------------------------------------------------------- 14

10.Alıştırma--------------------------------------------------------------------------------------------- 14

11.Atölye------------------------------------------------------------------------------------------------ 14

 

 

ÖĞRENME ALANI 3

ÖMÜR BOYU ÖĞRENMENİN  FORMASYONLARI

1.Öndeyi------------------------------------------------------------------------------------------------- 15    

2.Ömür Boyu  Öğrenmenin Teorizeleri------------------------------------------------------- 15

3.Ömür  Boyu Öğrenmenin Özellikleri-------------------------------------------------------- 16

4.Ömür Boyu Öğrenmeyle Beklenen ve Edinilen Beceriler---------------------------- 17

5.Ömür Boyu Öğrenmenin Kazanımları------------------------------------------------------- 18

6.Ömür Boyu Öğrenmenin  Ortamları--------------------------------------------------------- 18

7.Vargı---------------------------------------------------------------------------------------------------- 19

8.Alıştırma----------------------------------------------------------------------------------------------- 19

9.Atölye-------------------------------------------------------------------------------------------------- 19

 

ÖĞRENME ALANI 4

ÖMÜR BOYU ÖĞRENMENİN KAPSAMI, İLKELERİ ve GEREKSİNİMİ

1.Öndeyi------------------------------------------------------------------------------------------------- 21

2.Ömür Boyu Öğrenmenin Kapsamı----------------------------------------------------------- 21

3.Ömür Boyu Öğrenmenin Temel İlkeleri--------------------------------------------------- 21

4.Ömür Boyu Öğrenmenin Özellikleri--------------------------------------------------------- 22

5.Ömür Boyu Öğrenmeyi Gerektiren Değişkenler---------------------------------------- 22

6.Vargı---------------------------------------------------------------------------------------------------- 23

7.Alıştırma----------------------------------------------------------------------------------------------- 23

8.Atölye-------------------------------------------------------------------------------------------------- 23

 

ÖĞRENME ALANI 5

ÖMÜR BOYU ÖĞRENMEDE

REHBERLİK ve BİREYSEL GEREKSİNİMLER

 

1.Öndeyi------------------------------------------------------------------------------------------------- 25

2.Rehberlik ve Birey Gereksinimleri----------------------------------------------------------- 25

3.Gereksinimler Sıralamasının Özellikleri---------------------------------------------------- 25

4.Kendini Gerçekleştiren Bireyin Formasyonları------------------------------------------ 28

5.Ömür Boyu Öğrenmede Rehberlik ve İnsancıl Yaklaşım---------------------------- 29

6.Vargı---------------------------------------------------------------------------------------------------- 30

7.Alıştırma----------------------------------------------------------------------------------------------- 30

8.Atölye-------------------------------------------------------------------------------------------------- 30

 

ÖĞRENME ALANI 6

ÖMÜR BOYU ÖĞRENMEDE

BİLİŞSEL FARKINDALIK ve OKUR YAZARLIK BECERİLERİ

1.Öndeyi------------------------------------------------------------------------------------------------- 31

2. Bilişsel Alan----------------------------------------------------------------------------------------- 31

3.Bilişsel Beceriler------------------------------------------------------------------------------------ 32

4.Bilişsel Farkındalığa Derslik-İbretlik Bir Kıssa------------------------------------------- 32

5.Bilişsel  Farkındalık Becerileri----------------------------------------------------------------- 31

6.Bilişsel Okuryazarlık Becerileri---------------------------------------------------------------- 33

7.Bilişsel Becerileri Temel Alan Seçilmiş Davranışlar------------------------------------ 34

8.Vargı---------------------------------------------------------------------------------------------------- 34

9.Alıştırma----------------------------------------------------------------------------------------------- 34

10.Atölye------------------------------------------------------------------------------------------------ 34

 

ÖĞRENME ALANI 7

ÖMÜR BOYU ÖĞRENMEYE

ENGEL ve DESTEK DÜŞÜNSELLER

1.Öndeyi--------------------------------------------------------------------------------------------------- 35

2.Ömür Boyu Öğrenmeyi Gerektiren Etmenler-------------------------------------------- 35

3.Ömür Boyu Öğrenmeye Engeller------------------------------------------------------------- 35

4.Ömür Boyu Öğrenmeyi Destekleyen Düşünme Teknikleri-------------------------- 36

5.Vargı---------------------------------------------------------------------------------------------------- 45

6.Alıştırma----------------------------------------------------------------------------------------------- 45

7.Atölye-------------------------------------------------------------------------------------------------- 45

 

ÖĞRENME ALANI 8

ÖMÜR BOYU ÖĞRENMEDE EVRENSEL GİRİŞİMLER

1.Öndeyi------------------------------------------------------------------------------------------------- 47

2.Ömür Boyu Eğitim ve Ömür Boyu Öğrenme--------------------------------------------- 47

3.Ömür Boyu Öğrenmeyle İlgilenen Örgütsel Yapılanmalar-------------------------- 47

4.Ömür Boyu Öğrenmede Uygulamalar ve Araçlar-------------------------------------- 48

5.Vargı---------------------------------------------------------------------------------------------------- 51

6.Alıştırma----------------------------------------------------------------------------------------------- 51

7.Atölye-------------------------------------------------------------------------------------------------- 51

 

ÖĞRENME ALANI 9

ÖMÜR BOYU ÖĞRENMEDE TEMEL YETKİNLİKLER

1.Öndeyi------------------------------------------------------------------------------------------------- 53

2.Temel Yetkinliklerle İlgili Çerçeve Yeterlikler------------------------------------------- 53

3.Ömür Boyu Öğrenmede Temel Yetkinlikler------------------------------------------------ 54

4.Vargı---------------------------------------------------------------------------------------------------- 58

5.Alıştırma----------------------------------------------------------------------------------------------- 58

6.Atölye--------------------------------------------------------------------------------------------------- 58

 

ÖĞRENME ALANI 10

ÖMÜR BOYU ÖĞRENMEDE EĞİTSEL YAPI

1.Öndeyi--------------------------------------------------------------------------------------------------- 59

2.Ömür Boyu Öğrenmede Eğitsel Yapı-------------------------------------------------------------- 59

3.Sistem Olarak Eğitim--------------------------------------------------------------------------------- 59

4.Planlılık Açısından Eğitim---------------------------------------------------------------------------- 62

5.Sargın Eğitim------------------------------------------------------------------------------------------- 65

6.Varg------------------------------------------------------------------------------------------------------ 66

7.Alıştırma------------------------------------------------------------------------------------------------- 66

9.Atölye--------------------------------------------------------------------------------------------------- 66

 

ÖĞRENME ALANI 11

ÖMÜR BOYU ÖĞRENMEDE UZAKTAN EĞİTİM ÖZNESİ

1.Öndeyi------------------------------------------------------------------------------------------------- 67

2.Ömür Boyu Öğrenmede Uzaktan Eğitim Öznesi------------------------------------------ 67

3.Uzaktan Eğitimin Özellikleri---------------------------------------------------------------------- 68

4.Uzaktan Eğitim Gereksinimini Artıran Etmenler------------------------------------------- 68

5.Uzaktan Eğitimde Ömür Boyu  Öğrenmeyi Destekleyen Ortamlar------------------ 69

6.İnternet Destekli Uzaktan Eğitim-------------------------------------------------------------- 70

7.Ömür Boyu  Öğrenmede Uzaktan Eğitimin Destekleri---------------------------------- 71

8.Uzaktan Eğitimin Sınırlılıkları-------------------------------------------------------------------- 71

9.Vargı---------------------------------------------------------------------------------------------------- 72

10.Alıştırma---------------------------------------------------------------------------------------------- 72

11.Atölye------------------------------------------------------------------------------------------------- 72

 

ÖĞRENME ALANI 12

ÖMÜR BOYU ÖĞRENMEDE PRGRAMLAR

1.Öndeyi------------------------------------------------------------------------------------------------- 73

2.Eğitimde Programların Geleneksel Sınıflaması------------------------------------------ 73

3.Posner’e Göre Program Çeşitleri------------------------------------------------------------- 77

4.Vargı---------------------------------------------------------------------------------------------------- 78

5.Alıştırma----------------------------------------------------------------------------------------------- 78

6.Atölye-------------------------------------------------------------------------------------------------- 78

 

ÖĞRENME ALANI 13

ÖMÜR BOYU ÖĞRENMENİN VARSAYIMLARI  BECERİ ALANLARI

1.Öndeyi------------------------------------------------------------------------------------------------- 79

2.Ömür Boyu Öğrenmeye Yöneliş Varsayımları------------------------------------------- 79

3.Ömür  Boyu Öğrenmede Beceri Alanları-------------------------------------------------- 80

4.Vargı---------------------------------------------------------------------------------------------------- 84

5.Alıştırma----------------------------------------------------------------------------------------------- 84

6.Atölye-------------------------------------------------------------------------------------------------- 84

 

 

ÖĞRENME ALANI 14

ÖMÜR BOYU ÖĞRENMEDE YENİ YÖNELİMLER

1.Öndeyi------------------------------------------------------------------------------------------------- 85

2.Ömür Boyu Öğrenmede Yeni Anlayış------------------------------------------------------- 85

3.Ömür Boyu Öğrenmeye İlerlemecilik Eğitim Felsefesinin Yansımaları--------- 86

4.Ömür Boyu Öğrenmede Eğitim Programında Yeni Yönelimler--------------------- 86

4.Vargı---------------------------------------------------------------------------------------------------- 90

5.Alıştırma----------------------------------------------------------------------------------------------- 90

6.Atölye-------------------------------------------------------------------------------------------------- 90

 

ÖĞRENME ALANI 15

ÖMÜR BOYU ÖĞRENMEDE EĞİTBİLİMSEL SÖZLÜKÇE

1.Öndeyi------------------------------------------------------------------------------------------------- 91

2.Neden Eğitbilimsel Sözlükçe Oluşturuldu?------------------------------------------------- 91

3.Alfabetik Dizinli Kavramlari-------------------------------------------------------------------- 93

4.Vargı-------------------------------------------------------------------------------------------------- 105

5.Söz Sonunda Kavramsal Repertuvarın Özü--------------------------------------------- 105

6.Alıştırma--------------------------------------------------------------------------------------------- 105

7.Atölye------------------------------------------------------------------------------------------------- 105

 

KAYNAKLAR----------------------------------------------------------------------------------------- 107

 

Hayat  Bilgisi “Mustafa Karaağaçlı”------------------------------------------------------ 109

 

 

 

 

Ç İ Z E L G E L E R  L İ S T E S İ

 

ÇİZELGE NO                                                                                                  Sayfa

 

1.   İLETİŞİM ve EĞİTİM  SÜREÇLERİNİN ORTAK İŞLEVLERİ------------------------ 3

2.   FORMAL VE İNFORMAL EĞİTİMİN  KARŞILAŞTIRILMASI----------------------------- 63

3.   ÖRGÜN ve YAYGIN EĞİTİMİN KARŞILAŞTIRILMASI----------------------------------- 63

4.   HALK EĞİTİMİ  ve  HİZMETİÇİ EĞİTİMİN KARŞILAŞTIRILMASI------------------- 64

5.   BİLİŞSEL DEVİNSEL BECERİLER ALANI------------------------------------------------ 75

6.   DEVİNSEL BECERİLER ALANI-------------------------------------------------------------- 76

7.   DUYUŞSAL  BECERİLER ALANI------------------------------------------------------------ 77

 

 

Ş E K İ L L E R  L İ S T E S İ

 

Şekil No                                                                                                                         Sayfa

                                                                                                                 

1.     Çağlarda Değişim--------------------------------------------------------------------------------- 8

2.    Toplumsal Değişimin Temel Faktörleri--------------------------------------------------- 11

3.    Maslow’un Gereksinimler Sıralaması---------------------------------------------------- 26

4.    Ömür Boyu Öğrenmeye Engeller--------------------------------------------------------- 36

5.    Ömür Boyu Öğrenmeyi Destekleyen Düşünme Teknikleri---------------------- 37

6.    Temel Yetkinliklerle İlgili Çerçeve Yeterlikler---------------------------------------- 53

7.    Ömür Boyu Öğrenmede Temel Yetkinlikler------------------------------------------- 57

8.    Açık Sistem Olarak Eğitim ve Öğeleri----------------------------------------------------- 60

9.    Şekil 9: Yarı Açık Sistem Olarak Eğitim ve Öğeleri----------------------------------- 61

10.  Kapalı Sistem Olarak Eğitim ve Öğeleri-------------------------------------------------- 61

11.  Planlılık Açısından Eğitim--------------------------------------------------------------------- 62

12.  Uzaktan Eğitimde Öğretim Ortamları----------------------------------------------------- 69

13.  Eğitimde Programların Geleneksel Sınıflaması---------------------------------------- 73

14.  Ömür Boyu Öğrenmede Beceri Alanları-------------------------------------------------- 80

15.  Eğitim Programının Temel Öğeleri------------------------------------------------------- 87

16.  Öğrenmede Transferin Gerçekleşmesi----------------------------------------- 92