Akademik Veri Yönetim Sistemi
ICONTE International Conference on New Trends in Education and Their Implications, Antalya, Türkiye, 11 - 13 Kasım 2010, ss.391-398
Eğitimde karikatür kullanılmasının önemini vurgulayan bu çalışmada, sosyal bilgiler ile
fen ve teknoloji eğitimi programlarını yakından ilgilendiren çevre konusunda,
ilköğretim öğrencilerinin zihinsel yapılarındaki kavramlar ve çevre sorunlarını algılayış
biçimleri karikatürler aracılığı ile tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmamız, Ankara ve
Tokat ilinde 2009–2010 eğitim öğretim yılında 8. sınıfta öğrenim gören toplam 100
öğrencinin katılımı ile gerçekleşmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak, küresel
ısınma, ozon tabakası, toprak kirliliği, ışık kirliliği, ses kirliliği, su kirliliği, hava kirliliği,
orman tahribatı ve nesli tükenen hayvanlar gibi çevre sorunlarına ait, resim öğretmeni
tarafından çizilmiş 9 adet karikatürün yer aldığı form kullanılmıştır. Öğrencilerden, bu
formda yer alan karikatürleri inceleyip, altlarında yer alan boşluklara karikatürlerle ilgili
yorumlarını yazmaları istenmiştir. Bu süreçte öğrencilerin karikatürlerde yer alan çevre
sorunlarını zihinlerinde hangi kavramlarla ilişkilendirdiklerini ortaya çıkartmak ve bu
sayede çevre ile ilgili kavram yanılgıları ya da eksik öğrenme nedenlerini tespit etmek
amaçlanmıştır. Yapılan içerik analizi sonucunda öğrencilerin çevre sorunlarına ilişkin
karikatür yorumlarında yer alan kavramların kullanılma sıklığı incelenmiş; bu
karikatürlerde en çok küresel ısınma, kirlilik, kuraklık, doğal denge, duyarsızlık,
bilinçsizlik, insan gibi kavramların tekrarlandığı gözlenmiştir. Her bir karikatürün
ilişkilendirildiği kavramlar ve tekrarlanma sıklıkları incelenerek öğrencilerin çevre ile
ilgili kavram yanılgıları ya da eksik öğrenmeleri ortaya konulmuştur.