GAZİ ÜNİVERSİTESİ VAKFI ÖZEL ANADOLU LİSESİ ÖĞRENCİLERİNİN KELİME HAZİNESİNİN DERLEM TABANLI İNCELENMESİ


KARA M., ULUTAŞ M.

Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim (TEKE) Dergisi, cilt.7, sa.3, ss.1902-1916, 2018 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Bir insanın; sayıca, anlamca ve türce fazla kelimelere, kavramlara vakıfolması ve bu kelimeleri günlük hayatta gerektiğinde rahatlıklakullanabilmesi, o kişinin tasavvur ile hayal dünyasının, kavrama ile anlamagücünün derinliğini ve zenginliğini gösterir. İnsanın bu vasfı, dış ve içdünyadaki varlıkları, durumları ve olayları, daha canlı ve etkili bir şekildetasavvur, tahayyül ve muhakeme etmesini sağlar. Böyle insanlar bilgili,yaratıcı, hoş sohbet, anlayışlı ve duyarlı insanlardır. Bir insanın zenginkelime hazinesi, kişinin kavram ve idrak boyutunun, düşünce ufkunungelişmesine, sanat ve edebiyat zevkinin oluşmasına da katkı sağlar. Kelimehazinesi ve söz varlığının belirlenmesine yönelik olarak yapılan araştırmalar,dilin kullanım zenginliğini ve anlatımda tercih edilen dil unsurlarınıyansıtması bakımından önemlidir. Alanyazın tarandığında, Türkiye’de gerekbelli grupların kelime hazinesinin gerekse yazılı kaynakların söz varlığınıntespit edilmesine yönelik birçok çalışmanın yapıldığı görülmektedir. Buçalışmada, Gazi Üniversitesi Vakfı Özel Anadolu Lisesi öğrencilerininkelime hazinesinin derlem tabanlı incelenmesi amaçlanmaktadır.Öğrencilerin yazılı anlatımlarında kullandıkları kelimeler ve bu kelimelerinsıklıkları derlem programından elde edilen nicel verilerin analizi sonucundatespit edilmiştir. Elde edilen veriler, Gazi Üniversitesi Vakfı Özel AnadoluLisesi öğrencilerinin yazılı anlatımlarında, tatmin edici düzeyde toplam vetekil kelime kullandıklarını göstermektedir. Kelime kullanım sayılarında,cinsiyet değişkeni açısından farklılık bulunmamakta, bununla birlikte kızöğrencilerin kelime çeşitliliği ve anlatım zenginliği yönünden erkeköğrencilere göre daha başarılı oldukları dikkat çekmektedir. Ayrıcaöğrencilerin sık kullandıkları kelimelerin, daha önce yapılan çalışmalardaoluşturulan kelime listeleriyle belli oranlarda örtüştüğü belirlenmiştir
The fact that a person has a lot of words in terms of number, meaning and genre, knows the concepts and uses these words comfortably in daily life, shows the depth and richness of that person's imagination, understanding and comprehension. This qualification of person makes it possible to conceive, imagine and judge assets, situations and events in the outer and inner world more effectively. Such people are knowledgeable, creative, pleasant conversation, understanding and sensitive. A person's rich vocabulary contributes to the development of one's concept and cognitive dimension, the development of thought horizon and the formation of art and literature pleasure. Investigations to determine vocabulary are important in terms of language richness and language preference in narrative. When the literature review is made, it has seen that many researches were done for the detection about the vocabulary of certain groups and the vocabulary of written resources in Turkey. In this study, it is aimed to investigate the vocabulary of the Gazi University Foundation Private Anatolian High School students in a corpus-based way. The written documents of the students were processed in the corpus program and the obtained data were analyzed statistically. In this study, it is considered that all students have sufficient vocabulary in written expressions in terms of number of total and unique word usage. When the written expressions of the students were examined in terms of gender change, it was determined that there was no significant difference between male and female students in terms of total and unique word use usage. However, it seems that the number of words used by male students is higher. It is observed that female students' written expressions are more successful in terms of word diversity and narrative richness. In addition, it has been determined that the words frequently used by students overlap with the word lists created in previous studies