Özet:
Bilgi Yönetimi (BY), rekabetin yoğun olduğu mimarlık sektöründe, projeye özgü ve kurumsal bilginin kaldıraç olarak kullanılmasıyla rekabet avantajı elde etmek için giderek artan bir şekilde stratejik bir varlık olarak kabul edilmektedir. BY uygulamalarının etkinliğinin ve kurumsal yetkinliğin sistematik olarak değerlendirilmesi tipik olarak olgunluk modelleri aracılığıyla gerçekleştirilir. Bu çalışma, önde gelen BY olgunluk modellerine yönelik kapsamlı bir literatür taraması sunmakta; bu modellerin kavramsal temellerini, yapısal bileşenlerini ve bilgi-yoğun mimari tasarım sürecine potansiyel uygulanabilirliklerini analiz etmektedir. İnceleme, genellikle 4 ila 6 evrimsel seviyeden oluşan mevcut modellerin çeşitliliğini ortaya koymakla birlikte, evrensel olarak kabul edilmiş bir standardın veya özellikle mimarlık sektörüne uyarlanmış bir çerçevenin eksikliğini göstermektedir. Kritik olarak, bu sentez önemli bir araştırma boşluğuna işaret etmektedir: Türkiye'deki mimarlık firmalarının özgün operasyonel bağlamı ve kültürel özellikleri için geliştirilmiş ve doğrulanmış bir BY olgunluk modelinin bulunmaması. Yerleşik çerçevelerden elde edilen bulguları birleştiren bu derleme, Türkiye mimarlık endüstrisindeki BY uygulamalarını etkin bir şekilde kıyaslamak, yönlendirmek ve ilerletmek amacıyla bağlama özgü bir olgunluk modeli oluşturmaya odaklanan gelecek araştırmalara duyulan acil ihtiyacın altını çizmektedir.
Anahtar Kelimeler: Bilgi Yönetimi, Olgunluk Modeli, Mimarlık Firmaları, Literatür Taraması, Rekabet Avantajı, Türkiye Mimarlık Sektörü, Kurumsal Bilgi.
Abstract:
Knowledge Management (KM) is increasingly recognized as a strategic asset for architecture firms, critical for leveraging project-specific and organizational knowledge to gain competitive advantage in a highly competitive industry. Systematic assessment of KM implementation effectiveness and organizational capability is typically achieved through maturity models. This paper provides a comprehensive literature review of prominent KM maturity models, analyzing their conceptual underpinnings, structural components, and potential applicability to the knowledge-intensive architectural design process. The review reveals a diverse landscape of existing models, generally comprising 4 to 6 evolutionary levels, yet lacking a universally accepted standard or framework specifically tailored to the architectural sector. Critically, this synthesis highlights a significant research gap: the absence of a KM maturity model developed and validated for the unique operational context and cultural nuances of architecture firms within Turkey. By consolidating insights from established frameworks, this review underscores the exigent need for future research focused on creating a context-specific maturity model to effectively benchmark, guide, and advance KM practices within the Turkish architectural industry.
Keywords: Knowledge Management, Maturity Model, Architecture Firms, Literature Review, Competitive Advantage, Turkish Architecture Industry, Organizational Knowledge.