8. ULUSLARARASI MARMARA FEN BİLİMLERİ KONGRESİ, Kocaeli, Turkey, 13 - 14 May 2022, pp.55
Mardin, which is one of the rare cities where the diversity and unity of language, religion and culture is
based on tolerance throughout history, supports this situation with its historical monuments. This ancient
city, which was inhabited by different administrations, experienced its peak in terms of economy and
stability in the 12th century during the Artuqid period. Many of the works that have reached today are
the reflections of that period. Şahkulubey Cupola is one of the rare works that have survived to the
present day. In this study; The analysis of the existing materials that can shed light on the restoration
works related to Şahkulubey Cupola was carried out. Samples were taken from the pieces that fell to
ground from the east, west, north and south facade walls, and the material properties were determined
on these samples by SEM-EDS analysis. In addition, the density, unit weight, porosity-compactness,
water absorption and compressive strength properties of the samples were measured. The physicalmechanical and SEM-EDS analyzes of the materials used in the construction of Şahkulubey Cupola
have revealed their properties. In addition, it will be possible to apply materials compatible with the
existing structure that can be used in the restoration works of Şahkulubey Cupola.
Tarih boyunca dil, din ve kültür çeşitliliğinin ve birlikteliğinin hoşgörü üzerine kurulu olduğu ender
şehirlerden birisi olan Mardin, ortaya çıkmış olan tarihi eserleri ile bu durumu desteklemektedir. Farklı
yönetimlere mesken olmuş bu kadim şehir, ekonomi ve istikrar anlamında zirveyi 12.YY’da Artuklular
döneminde yaşamıştır. Bugüne ulaşan eserlerin birçoğu o dönemin yansımalarıdır. Şahkulubey Kümbeti
de günümüze ulaşan ender eserlerden birisidir. Bu çalışmada; Şahkulubey Kümbeti ile ilgili restorasyon
çalışmalarına ışık tutabilecek mevcut malzemelerin analizleri gerçekleştirilmiştir. Doğu, batı, kuzey ve
güney cephe duvarlarından yere düşmüş parçalarından örnekler alınmış olup, bu örnekler üzerinde
SEM-EDS analizleri ile malzeme özellikleri tespit edilmiştir. Ayrıca alınan örneklerin yoğunluk, birim
hacim ağırlık, porozite-kompasite, su emme ve basınç dayanımı özellikleri ölçülmüştür. Şahkulubey
Kümbetinin yapımında kullanılan malzemelerin fiziksel-mekanik ve SEM-EDS analizleri ile özellikleri
ortaya konmuştur. Bununla birlikte Şahkulubey Kümbeti restorasyon çalışmalarında kullanılabilecek
mevcut yapı ile uyumlu malzemelerin uygulanması mümkün olacaktır.