21. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Antalya, Türkiye, 11 - 14 Kasım 2023, ss.330-331
Giriş ve Amaç: Kızılötesi termografi (IRT), antrenman ve müsabakalardaki belirli bölgesel termal cevapları değerlendirmek için düşük maliyetli, invaziv olmayan bir tekniktir. IRT monitörizasyon araçlarının geliştirilmesi, antrenman yükü ölçümü, kas hasarı tespiti, yaralanmaların önlenmesi ve yorgunluğun monitörize edilmesi hakkında değerli bilgiler sağlamaktadır. IRT'nin pratik uygulamaları açısından, vücudun farklı bölgelerindeki termal asimetri, aşırı yüklenmenin ve kas yorgunluğunun erken tespitini sağlayarak sporcularda yaralanmaların önlenmesine yardımcı olabileceği belirtilmiştir. Bu çalışmanın amacı, profesyonel futbolcularda 30-15 Aralıklı Fitness Testi (IFT) öncesi ve sonrası akut cilt sıcaklığı (Tsk) asimetrilerinin farklı değişkenler açısından incelenmesidir. Yöntem: Bu çalışmaya, 2022/23 sezonu 1.Lig'de yer alan bir takımdaki 21 profesyonel futbolcu (yaş: 22,6±2,8 yıl) gönüllü olarak katılmıştır. Tüm sporcular iki ayrı grupta 30-15 IFT aerobik dayanıklılık testine katılmışlardır. Oyuncuların termal görüntüleri, kontrollü çevre koşulu altında IRT protokolüne göre 30- 15 IFT'den önce ve hemen sonra (<10 dakika) FLIR One Pro kızılötesi termal kamera (FLIR Systems, İsveç) ile kaydedilmiştir. Ortalama Tsk ölçümleri FLIR Tools yazılımı ile ön uyluk, ön bacak, arka uyluk ve arka bacak olmak üzere dört farklı bölgede (ROI) değerlendirilmiştir. Baskın ve baskın olmayan ekstremitede (bölgede) alınan ölçümlerin mutlak verileri ile asimetri değerleri hesaplanmıştır. Tsk verilerinin normallik dağılımını belirlemek için Shapiro-Wilk testi uygulanmıştır. Her ROI'de 30-15 IFT öncesi ve sonrası arasında anlamlı farklılık olup olmadığını belirlemek için Bağımlı örneklem t-testi kullanılarak analiz edilmiş ve anlamlı farklılıklar için Cohen-d etki büyüklüğü (ES) hesaplanmıştır: çok küçük (< 0,2), küçük (0,2–0,49), orta (0,5–0,79), büyük (0,8–1,19), çok büyük (1,20–1,99) ve çok büyük (≥ 2,0). İstatistiksel veriler SPSS 27 (IBM, ABD) programı ile analiz edilmiş ve anlamlılık düzeyi p<0,05 olarak kabul edilmiştir. Bulgular: 30-15 IFT öncesi ve sonrası dominant (N) ve dominant olmayan (ND) bölge analizine bakıldığında, ön uyluk (D:-0,98±0.8 derece; ND:-1,25±0.8 derece); ön bacak (D:-0,2±0,5 derece; ND:-1,50±0,5 derece), arka uyluk (D:-1,66±0,7 derece; ND:-0,16±0,5 derece) ve arka bacak (D:-0,50±0,8 derece; ND:-0,80±0,6 derece) için Tsk farklılıkları (son test-ön test) belirlenmiştir. Ayrıca ön uyluk (p=0,000; ES=1,97), ön bacak (p=0,001; ES=1,59), uyluk arkası (p=0,000; ES=2,78) ve arka bacak (p=0,000, ES=2,33) bölgeleri olmak üzere tüm ROI’ler için Tsk asimetrilerinde anlamlı farklılıklar olduğu tespit edilmştir. Sonuç: Tüm ROI'lerde Tsk değerlerinin 30-15 IFT sonrasında daha düşük olduğu, ayrıca tüm bölgeler için 30-15 IFT öncesi ve sonrası Tsk asimetrilerinde anlamlı farklılıklar olduğu görülmüştür. Bu sonuçlar, Tsk'nin profesyonel futbolcularda yorgunluğun monitörizasyonu, yüklenme sonrası vücuttaki asimetrik cevapların analizi ve yaralanmaların önlenmesi konusunda antrenörlere ve uygulayıcılara önemli bilgiler sağlayabileceğini göstermektedir.