48-72 Aylık Çocuklar Için Geliştirilen Erken Öğrenme Davranışları Ölçeği’nin Geçerlik Güvenirlik Çalışması

8. ULUSLARARASI OKUL ÖNCESİ EĞİTİM KONGRESİ, Karaman, Türkiye, 26 Ekim - 28 Aralık 2023, ss.50-51

Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
Basıldığı Şehir: Karaman
Basıldığı Ülke: Türkiye
Sayfa Sayıları: ss.50-51
Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu araştırma, 48-72 Aylık Çocuklar İçin Erken Öğrenme Davranışları Ölçeği’nin geçerlik ve güvenirliğin çalışmalarının incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Genel tarama modelinde yapılan araştırmanın çalışma grubunu, uygun örneklem yöntemi ile belirlenen, 2020–2021 eğitim öğretim yılında Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı resmi anaokulları/anasınıflarındaki 48-72 aylık 646 çocuğun ebeveyni oluşturmaktadır. Veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu ve 48-72 Aylık Çocuklar İçin Erken Öğrenme Davranışları Ölçeği kullanılmıştır. Ölçek verileri, ‘Google Form’ aracılığıyla çevrimiçi olarak toplanmıştır. Geçerlik çalışmaları kapsamında ölçeğin kapsam ve yapı geçerliği sınanmıştır. Kapsam geçerliği için alan yazından faydalanılmıştır. Bloom taksonomisi, bilişsel gelişim kuramı, sosyo-kültürel gelişim kuramı, bilgiyi işleme kuramı, beyin temelli öğrenme kuramı, sosyal öğrenme kuramı, davranışçı kuram ve Gestalt kuramları ışığında kuramsal alt yapı oluşturulmuş, erken çocukluk eğitimi yaklaşımları, erken çocukluk dönemi öğrenme becerileri gelişimsel yapı taşları, ölçeğe benzer değerlendirme araçları incelenmiştir. Kuramsal bilgiler ışığında ölçeğin, planlama (38 madde), dikkat (24 madde), girişimcilik (43 madde), yetkinlik (29 madde), motivasyon (22 madde), duygu yönetimi (13 madde) ve katılım (19 madde) olarak yedi faktörde ve 26 alt boyutta (planlama alt faktörüne ait boyutlar: Amaç Belirleme, Strateji Oluşturma, Strateji Kullanma, Sonuçları Tahmin Etme, Organizasyon Yapma, Planlı Tepkide Bulunma ve Değerlendirme; dikkat alt faktörüne ait boyutlar: Seçicilik (Hazırbulunuşluluk, Seçicilik-Uyaran Şiddeti, Dikkat Dağıtıcı Uyaranların Engellenmesi), Süreklilik (Dikkat Süresi), Kontrol (Planlama, Otokontrol, Tatmin); girişimcilik alt faktörüne ait boyutlar: Fırsatları Gözlemlemek ve Yakalamak, Başarıya Yönelmek, Girişimde Bulunmak, Yaratıcı ve Yenilikçi Olmak ile Risk Almak; yetkinlik alt faktörüne ait boyutlar: Kendini Tanıma, Öğrenme Yönetimi ve Bilgi Etkileşimi; motivasyon alt faktörüne ait boyutlar: İçsel Motivasyon, Dışsal Motivasyon ve Motivasyonsuzluk; duygu yönetimi alt faktörüne ait maddeler; Kendi Duygularını Yönetme ve Başkalarının Duygularını Yönetme) olmak üzere toplam yapılandırılması düşünülmüştür. Bu bağlamda Erken Çocukluk Eğitimi alanından sekiz, Ölçme ve Değerlendirme alanından bir olmak üzere toplam dokuz uzman görüşü alınmıştır. Her bir maddeye ait kapsam geçerliği oranı (KGO) hesaplanmış ve 0.80 ölçütünü sağlayan maddeler ölçekte yerini almıştır. Ölçek kapsamında yer alan her bir madde 5’li likert tipinde hazırlanmış ve “Her Zaman”, “Çoğu Zaman”, “Bazen”, “Nadiren” ve “Hiçbir Zaman” şeklinde sıralanmıştır. Yapı geçerliği çalışmaları kapsamında faktör analizi (Açımlayıcı Faktör Analizi ve Doğrulayıcı Faktör Analizi) ve madde analizi yapılmıştır. Ölçeğin her bir alt faktörünün tek boyutlu bir yapı gösterdiği, açımlayıcı faktör analizi ile incelenmiştir. Açımlayıcı faktör analizinde temel bileşenler analizi ile yedi alt faktörün “Erken Öğrenme Davranışları Ölçeği”nin göstergesi olduğuna kanıt sunulduktan sonra doğrulayıcı faktör analizi ile ölçeğin veri uyumuna kanıt sunulmuştur. Doğrulayıcı faktör analizi yapılırken uyum indeksi değerleri, faktör yük değerleri ve hata varyansları incelenerek model veri uyumu değerlendirilmiş ve ölçeğe son hali verilmiştir. Testin güvenirlik çalışmaları kapsamında ise, İzleme Testi Güvenirliği hesaplanmış ve planlama alt faktör puanlarının orta düzeyde güvenilir olduğu, diğer alt faktör puanlarının yüksek düzeyde güvenilir olduğu bulunmuştur. Yapılan geçerlik-güvenirlik çalışmaları sonucunda, “Erken Öğrenme Davranışları Ölçeği”nin geçerli ve güvenilir bir değerlendirme aracı olduğu ortaya konulmuştur. Planlama, dikkat, girişimcilik, yetkinlik, motivasyon, duygu yönetimi ve katılım alt faktörlerinin birleşimi erken öğrenme davranışlarının yapısını oluşturmaktadır. Yapılan analizler sonucunda, 7 alt faktörün birleşiminden oluşan erken öğrenme davranışlarının yapısı için tek bir toplam puan oluşturulabilmektedir. “Erken Öğrenme Davranışları Ölçeği”nin puanlaması ise şu şekildedir: • 38 maddeden oluşan planlama alt faktöründen alınabilecek en düşük puan 38, en yüksek puan 190’dır. • 24 maddeden oluşan dikkat alt faktöründen alınabilecek en düşük puan 24, en yüksek puan 120’dir. • 43 maddeden oluşan girişimcilik alt faktöründen alınabilecek en düşük puan 43, en yüksek 215’tir. • 29 maddeden oluşan yetkinlik alt faktöründen alınabilecek en düşük puan 29, en yüksek puan 145’tir. • 22 maddeden oluşan motivasyon alt faktöründen alınabilecek en düşük puan 22, en yüksek puan 110’dur. • 13 maddeden oluşan duygu yönetimi alt faktöründen alınabilecek en düşük puan 13, en yüksek puan 65’tir. • 19 maddeden oluşan katılım alt faktöründen alınabilecek en düşük puan 19, en yüksek puan 95’tir.