Türkiye’de girişim, işletme ve üretim olarak yapılanmış birçok kadın kooperatifi bulunmaktadır. Bu makale kadın kooperatiflerinde zanaat ve sürdürülebilirlik bağlamında yerel topluluklar ve tasarımcılar arasında iş birliğiyle yeni ürün geliştirme sürecinde tasarımcının etkin rollerinin belirlenmesi konu edinmiştir. Zanaatların tasarım yoluyla güçlendirilmesi çalışmaları literatürde yer alırken, sürecin tasarımcılar için nasıl işlenebileceği hakkında bilgi eksikliği bulunmaktadır. Kadın kooperatiflerinde zanaatların güçlendirilmesine yönelik tasarım müdahalelerinin belirlenmesinde işbirlikçi bir tasarım sürecinin aşamalarının açık olmaması, tasarımcıların süreçte rollerinin tanımlanması gerekliliğini ortaya çıkarmaktadır. Kooperatif çatısı altında örgütlenen ve yerel üretim gerçekleştiren kadınların katılımcı olduğu tasarımcı ve zanaatkar iş birliği ile yeni ürün geliştirme süreci bir kadın kooperatifi örneği ile ele alınmıştır. Karabük Üreten Eller Kooperatifi’ne üye altı katılımcı ile iki hafta süren ve üç uygulamadan oluşan çalıştay düzenlenmiştir. Çalıştay ses kaydı, alan notları, çevrimiçi grup görüşmeleri ve fotoğraflar ile belgelenmiştir. Çalıştay süresince tasarımcı olan araştırmacı, katılımcıların yeni ürün geliştirme sürecinde eylemin kolaylaştırılmasını, kolektif çalışmayı sağlayan ve katılımcıların sonuç ürünü görselleştirebilecekleri bir süreci tasarlamıştır.
This article focuses on determining the active roles of the designer in the new product development process by cooperating with local communities and designers in the context of craft and sustainability in women’s cooperatives structured as enterprises, businesses, and production in Turkey. While studies of empowering crafts through design take place in the literature, there is a lack of information about how the process can be handled by designers. The lack of clarity in the stages of a collaborative design process in identifying design interventions for the empowerment of crafts in women’s cooperatives reveals the necessity of defining the roles of designers in the process. The new product development process with the cooperation of designers and craftsmen, in which women who are organized under the roof of the cooperative and who carry out local production, are discussed with the example of a women’s cooperative. A two-week workshop consisting of three applications was held with six members of the Karabük Ureten Eller Cooperative. The workshop was documented with audio recording, field notes, online group discussions, and photographs. The researcher, who was a designer during the workshop, designed a process that facilitates the action of the participants in the new product development process, ensures collective work and allows the participants to visualize the end product.
