Bu çalışmanın amacı, Telerehabilitasyon Kullanılabilirlik Anketini (TrKA) geliştirmek ve nörolojik hastalıklarda geçerliliğini ve güvenilirliğini değerlendirmektir. Çalışmaya Multipl Skleroz (MS), Parkinson hastalığı (PH) ve inme olan toplam 95 katılımcı dahil edilmiştir. İçerik geçerliliği, telerehabilitasyon konusunda deneyimli 5 fizyoterapistten oluşan bir uzman paneli tarafından değerlendirilmiştir. Yapı geçerliliği, Doğrulayıcı Faktör Analizi (CFA) ve Açıklayıcı Faktör Analizi (EFA) kullanılarak incelenmiştir. Güvenilirlik için iç tutarlılık ve test- tekrar test güvenilirliği kullanılmıştır. EFA, TrKA'nın üç alt ölçekle ilişkili üç faktör yapısına sahip olduğunu ortaya koymuştur: sistem kullanılabilirliği, egzersiz uygulanabilirliği ve telerehabilitasyon güvenliği. CFA sonuçları, modelin iyi bir uyum sergilediğini göstermiştir: χ²/df = 1.573, CFI = 0.925, IFI = 0.929, GFI = 0.909, RMSEA = 0.078. Anket kabul edilebilir bir güvenilirlik sergilemiş (Cronbach’s alpha= 0.712) ve tüm maddelerin gerekli olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak, 10 maddelik bir versiyon oluşturulmuş ve TrKA'nın test-tekrar test güvenilirliğinin kabul edilebilir olduğu tespit edilmiştir (ICC=0.645). TrKA, MS, PH ve inmede telerehabilitasyon sistemlerinin kullanılabilirliğini değerlendirmek için geçerli ve güvenilir bir araçtır. Daha geniş bir kullanım alanı için farklı dillere ve hastalıklara uyarlanması önerilmektedir.
The purpose was to develop Telerehabilitation Usability Questionnaire (TrUQ) and evaluate its validity and reliability in neurological diseases. Ninety-five people with Multiple Sclerosis (MS), Parkinson’s disease (PD), and stroke participated in this study. Content validity was assessed by an expert panel of 5 physiotherapist experienced in telerehabilitation. Construct validity was investigated using Confirmatory Factor Analysis (CFA) and Explanatory Factor Analysis (EFA). Test-retest reliability and Internal consistency were used to evaluate the reliability. A three-factor structure was determined based on EFA. Accordingly, three factors correspond to three subscales, on the TrUQ: system availability, exercise feasibility, and telerehabilitation security. Furthermore, the model fits well according to CFA results: χ²/df = 1.573, CFI = 0.925, IFI = 0.929, GFI = 0.909, and RMSEA = 0.078. The questionnaire was proven to have an acceptable reliability level (Cronbach’s alpha= 0.712) and it was found that all items were necessary. Finally, a 10-item version was obtained, and TrUQ was shown to have acceptable test–retest reliability (ICC=0.645) TrUQ is a valid and reliable questionnaire can be used to measure usability of the telerehabilitation systems in MS, PD, and stroke. Adaptation to different languages and diseases is recommended to be widely applicable.
