Akademik Veri Yönetim Sistemi
7 th Eurasian Congress on Emergency Medicine, November 25-28, 2021, Antalya., Antalya, Türkiye, 25 - 28 Kasım 2021, ss.309-311
AMAÇ: Mide içeriğinin trakeobronşiyal ağaca aspirasyonu, anestezi/sedo analjezi ve endotrakeal entübasyon sırasında en korkulan komplikasyonlardan biridir. Elektif anestezi ortamında nadir görülen bir durum olsa da acil durumlarda aspirasyon riski daha yüksektir. Bu nedenle, dolu bir midenin endotrakeal entübasyon öncesi tanımlanması ve/veya gastrik içeriğin tahmini, solunum aspirasyonu riskinin belirlenmesine yardımcı olabilir. Bu nedenle çalışmamızda acil servis hekimlerinin mide doluluğunu ve bu sayede hastaların aspirasyon riskini değerlendirebilmesi amaçlanmıştır.
GEREÇ ve YÖNTEM: Bu çalışma prospektif gözlemsel, tanısal değerlilik çalışması olup 9 ayda gerçekleştirilmiştir. İlk olarak acil servis hekimleri mide antrum ultrasonografi (USG) görüntülemesi konusunda eğitim almışlardır. Eğitim sonrası gönüllüler üzerinde aç ve tok olarak 2 aşamalı pilot çalışma düzenlenerek değerlendiriciler arası uyum bakılmıştır. Sonrasında acil servis hastalarında yapılan USG değerlendirmeleri (içerik, antrum ölçümleri, hacim) referans test olarak belirlenen Bilgisayarlı Tomografi (BT) değerlendirmeleri ile karşılaştırılmıştır. Çalışmaya primer hekim tarafından Abdomen BT görüntülemesi yapılan 18 yaş üzeri 167 hasta (unstabil olmayan, mide anatomisini bozacak cerrahisi malignitesi olmayan, çalışmaya onam veren, BT-USG arası süre 1 saati geçmeyen) dahil edilmiştir. Acil servis hekimleri tarafından mide antrum ölçümleri ve içerik değerlendirmeleri hem supin hem sağ lateral dekübit pozisyonda yapılmıştır. Abdomen BT değerlendirmeleri (antrum ölçümleri, içerik tahmini, hacim hesaplamaları) deneyimli Radyoloji hekimleri tarafından hasta bilgilerine kör bir şekilde yapılmıştır. Mide BT ve USG antrum ölçümleri (supin pozisyonda antero-posterior (AP) çap, kranio-kaudal (KK) çap, sağ lateral dekübit pozisyonda AP çap, KK çap), mide içerik tahminleri (boş, berrak sıvı, berrak olmayan sıvı, katı içerik,Resim-1) ve aspirasyon riski değerlendirmeleri (düşük, muhtemel düşük, muhtemel yüksek, yüksek aspirasyon riski) karşılaştırılmıştır. Daha önceki çalışmalarda mide hacmi ile korele olduğu düşünülen mide antrumunun kesitsel antral ölçümü (KAÖ) BT mide hacimleri ile karşılaştırılmıştır. Ayrıca yüksek aspirasyon riskinin belirlenebilmesi için KAÖ cut-off değeri belirlenmiştir. Daha önceki çalışmalar doğrultusunda boş antrum için düşük aspirasyon riski, berrak olmayan sıvı ve katı içerik için yüksek aspirasyon riski seçilmiştir. Berrak sıvılar için hacim hesaplaması yapılmıştır. Mide USG ölçümleri doğrultusunda 'Mide hacmi (ml)=27,0+14.6×sağ-lateral KAÖ-1.28×yaş' formülüne göre hacim hesaplaması yapılmış 1,5mL/kg'den düşük olanlar için muhtemel düşük aspirasyon riski, 1,5mL/kg'den yüksek olanlar için muhtemel yüksek aspirasyon riski seçilmiştir. Daha önceki çalışmalarda mide antrumu görüntüleme ve ölçüm için en uygun alan olarak tespit edildiğinden çalışmamızda antrum değerlendirmesi yapılmıştır. Yine daha önceki çalışmalarda sağ lateral dekübit pozisyon içerik ve ölçümler açısından daha korele bulunmuştur. Fakat pozisyon verilemeyen kritik hastalarda da sonuçların kullanılabilmesi için çalışmamızda hem supin hem sağ lateral dekübit pozisyonda görüntüleme yapılmıştır.
BULGULAR: Yapılan pilot çalışmada değerlendiriciler arası uyum gönüllüler aç ve tok iken toplam 8 ölçümde ICC %91-%98 arasında uyumlu p<0,001 olarak anlamlı bulunmuştur. Acil servis hekimlerinin mide antrum USG ölçümlerinin (Supin ve sağ lateral dekübit pozisyonda AP çap, KK çap, KAÖ) BT ölçümleri ile korele olduğu görülmüştür (Tablo-1,1). Mide USG ile ölçülen KAÖ, BT’de hesaplanan mide hacimleri ile korele olduğu görülmüştür (Tablo-1,2). Ayrıca içerik tahminleri (p<0,001 supin pozisyonda r:0,63 sağ lateral dekübit pozisyonda r:0,707) ve aspirasyon riski (p<0,001 r: 0,77) değerlendirmelerinin de BT sonuçları ile korele olduğu saptanmıştır. ROC analizinde yüksek aspirasyon riskinin KAÖ için cut-off değeri supin pozisyonda 5,4 cm2 (AUC 0,72), sağ lateral dekübit pozisyonda 7,7 cm2 (AUC 0,82) olarak bulunmuştur. USG ve BT düşük ve yüksek aspirasyon riski karşılaştırıldığında duyarlılık %95,3 (%95 GA (%89,3-%98,4)), özgüllük %86,9 (%95 GA (%75,7-%94,1)), pozitif likelihood ratio 7,27 (%95 GA (3,8-13,9)), negatif likelihood ratio 0,05 (%95 GA (0,02 - 0,12)), Pozitif Prediktif Değer %92,7 (%95 GA (%86,9-%96)), Negatif Prediktif Değer %91,4% (95 GA (%81,7-%96,2)) genel doğruluk %92,2 (%95 GA (%87-%95,8)) olarak bulunmuştur. Kappa değeri 0.83 olarak hesaplanmıştır.
SONUÇ: Acil servis hastalarında mide doluluğunun ultrasonografik ve bilgisayarlı tomografik ölçümlerinin karşılaştırılmasının yapıldığı bu çalışmada, acil servis hekimlerinin USG ölçümlerinin, içerik tahminlerinin, aspirasyon riski değerlendirmelerinin BT ölçümleri ile korele olduğu görülmüştür. Acil servis hekimleri mide doluluğunu değerlendirmek için ultrasonografi kullanabilir.