Kas Tonusu Bozukluklarında Farmakolojik Tedavi

İrkeç C., Altıparmak T.

Kas Tonusu Bozuklukları Ve Fizyoterapi- Rehabilitasyon, ARIKAN H.,İNAL İNCE D.,SAĞLAM M.,VARDAR YAĞLI N.,ÇALIK KÜTÜKCÜ E.,ARZU GÜÇLÜ GÜNDÜZ,UĞUR CAVLAK, Editör, İstanbul Kitabevi, Ankara, ss.48-60, 2022

  • Yayın Türü: Kitapta Bölüm / Mesleki Kitap
  • Basım Tarihi: 2022
  • Yayınevi: İstanbul Kitabevi
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Sayfa Sayıları: ss.48-60
  • Editörler: ARIKAN H.,İNAL İNCE D.,SAĞLAM M.,VARDAR YAĞLI N.,ÇALIK KÜTÜKCÜ E.,ARZU GÜÇLÜ GÜNDÜZ,UĞUR CAVLAK, Editör
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Tonus, dinlenme halindeki kasta hareket sırasında hissedilen gerginlik olup, beyin sapı, serebellum, serebral hemisferlerdeki üst nöral yapıların karşılıklı iletişimi ile sağlanır. Bu mekanizmalardaki bozukluklar kas tonusunda değişikliklere neden olur. Kas tonusu arttığında hipertoni, azaldığında ise hipotoni gözlenir. Merkezi sinir sisteminde (MSS), kaslara bilgi taşıyan, tonus ve refleksleri kontrol eden motor sinir yollarının çeşitli nedenlerle zedelenmeleri sonucu hipertoni görülür. Spastisite ile giden tipinde tonus, agonist ve antagonist kas gruplarından birinde diğerine göre artmıştır. İstemsiz kas spazmları, sertleşme, kasılma ve ağrı gözlenir. Serebrovasküler hastalıklar (SVH), serebral palsi (SP), spinal kord yaralanmaları gibi durumlarda görülebilir. Distoni ile giden tipinde, pasif esnemeye direnç ve hareketten sonra istemsiz bir pozisyona dönme eğilimi gözlenir. Kasların istemsiz olarak sertleşmesi diğer bir ifade ile rijidite sıklıkla parkinsonizmde görülür. Bu bulgulara kasın esneme kabiliyetinin azalması, tonusunun artması eşlik edebilir. Hipotonide kas tonusu azalmakta ve kas kaybı gözlenmektedir. Kas hastalıkları, polinöropatiler, polyomyelit gibi hastalıklarda kas tonusunu sağlayan segmenter mekanizmaların bozulması sonucu bu durum oluşur. Ayrıca serebellum hastalıklarında, serebellar hemisferle ipsilateral ekstremitelerde hipotoni ortaya çıkar. Piramidal yolların akut lezyonlarında, erken dönemde kısa süreli hipotoni görülebilir. Hipertoni ile giden durumlarda farmakolojik tedavide; antikolinerjik, GABAerjik (gamaamino bütirik asit), dopaminerjik, adrenerjik ve kanabinoid reseptör reseptör agonistleri, kalsiyum kanal blokerleri kullanılmaktadır. Hipotoni eklem yapılarının pasif olan hareketlerine karşı normalde kasın gösterdiği dirençte azalma olarak tanımlanabilir. Hipotoni; serebrum, serebellum, beyin sapı, medulla spinalis spinal sinirlerin, nöromusküler kavşağın ve nihayetinde kasların hastalıklarına bağlı olarak gelişebilir. Hipotoni ile giden durumlarda farmakolojik tedavide ise; altta yatan hastalığa yönelik spesifik tedavi uygulanır. Edinsel olan nedenlerde daha geniş tedavi penceresi bulunmakla birlikte kalıtsal olan nedenlerin tedavisinde semptomatik, palyatif ve rehabilitasyon desteği dışında henüz farmakolojik spesifik bir seçenek bulunmamaktadır.