Xth International Eurasian Educational Research Congress. TED Üniversitesi, Ankara, Türkiye, 8 - 11 Haziran 2023, ss.1739
Dijital vatandaşlar olarak adlandırılan 21. yy öğrenci özelliklerindeki değişim paralelinde öğrenme ortamlarında da değişimleri getirmiştir. Bu
değişimle birlikte araştırmacılar, eğitimciler öğrenmeyi destekleyici teknolojileri eğitim ortamlarına entegre etmek için çeşitli yollar
denemektedirler (Coates, 2007). İnternet teknolojilerindeki hızlı ilerleme de bu değişime etki etmekte, 2 boyutlu olan e-öğrenme ortamlarından
üç boyutlu (3B) sanal öğrenme ortamlarına geçiş hız kazanmaktadır. Her gün bir yenisi eklenen sanal uygulamalara teknolojilere örnek
verebileceğimiz 3B sanal dünyalar, geleneksel ve uzaktan eğitim ortamlarına yönelik çeşitli fırsatlar sunmaktadır. Geniş bantlı iletişim, ses,
görüntü ve kablosuz bağlantı teknolojilerindeki gelişmelerle birlikte, çoklu medyanın her zaman her yerde olabilmesi, 3B sanal dünyaları daha
da uygulanabilir ve kullanılabilir kılmaktadır (Dalgarno & Lee, 2010; Dickey, 2005; Warburton, 2009).
Yeni öğretme‐öğrenme yaklaşımları ve teknolojideki ilerlemeler göz ününde bulundurulduğunda, öğrencilere sunulan bilginin öğrenci
tarafından içselleştirilebilmesi için o öğrenciye özgü olması; bunu gerçekleştirmek için de öğrenilen bilgilerin dış dünya ile ilişkilendirilmesi
gerektiği görülmektedir (Özden, 2003). Bir başka deyişle eğitim, okul sınırlarının dışına çıkarak daha anlamlı hale gelebilir. Alışveriş merkezleri,
marketler, sahil, orman, park, sirk, lunapark, tiyatro, sinema, ibadet merkezleri ve benzeri açık ve kapalı her mekan okul dışı öğrenme ortamı
kapsamında değerlendirilebilir. Kültür, sanat, tarih, spor, doğal yaşam gibi farklı alanlarda bilgi toplayan ve sergileyen müzeler de zengin
öğrenme ortamları sunan okul dışı mekânlardandır. Müze gezileri, okul dışında gerçekleştirilebilecek en güzel etkinliklerden birisi olmakla
birlikte bürokratik, ekonomik ve ulaşım sorunlarından dolayı bu gezileri gerçekleştirmek her zaman mümkün olmamaktadır (Karataş, Yılmaz,
Kapanoğlu ve Meriçelli, 2016). Ancak zaman ve mekândan bağımsız olan sanal müzeler, bu sorunun çözümünde bir alternatif
yaratabilmektedir. Bilgi toplumunun ortaya çıkışı ile birlikte sanal dünya daha da önem kazanmaktadır. Sanal dünya, bilgiyi kullanıcının
parmaklarının ucuna getirerek gerekli verilere ulaşmasını sağlamaktadır. Sanal müzeler de teknolojinin yardımıyla dünyanın diğer ucundaki
eserleri görme fırsatı sunan mekânlardandır. Teknoloji ve eğitimin dönüşümü sonucu ortaya çıkan sanal müze düşüncesinde mekansal sınırları
olmayan, dünya çapında herkesin erişimine açık olan içerik ve bilgilerle donatılmış pek çok nesnenin bulunduğu bir ortam hayal edilmiştir. Bu
durumda sanal müze erişime açık, zaman ve mekandan bağımsız, çeşitli medya ortamlarından oluşan, mantıksal olarak ilişkili bir dijital nesne
koleksiyonu olarak tanımlanabilir (Schweibenz, 1998). Özer (2016) ise sanal müzeyi, gerçek müzenin görüntü aktarma teknikleri ve iletişim
teknolojileri yardımıyla internet ve bilgisayar ortamına aktarılmış biçimi olarak tanımlamaktadır. Sanal müzelerin internet erişimine açık olması
nedeniyle uluslararası bir etkileşim boyutu ve öğrenmeyi kolaylaştıran bir yapısı vardır. Sanal müzelerin eğitimdeki rolü ve sosyal katkısı,
bireylerin sosyal gruplarla olan iletişimlerini ve dışa dönük kültürel rollerini artırması olarak ifade edilebilir (Kampouropoulou, Fokiali, Efstathiou
ve Stefos, 2013). Gurian (2010), internet kullanımının müzeleri değiştirmesinin kaçınılmaz olduğunu ve değişimlerin yalnızca teknolojik değil,
ayrıca felsefi olduğunu belirtmektedir. Sanal müzelerin eğitimdeki işlevi genellikle kültür, sanat ve tarih bağlamında düşünülerek tarih, sosyal
bilgiler ve görsel sanatlar derslerinde sanal müzenin kullanımına ilişkin ulusal ve uluslararası araştırmalar yapılmıştır (Aladağ ve diğerleri,
2013; Antonaci ve Ott, 2014; Canlı, 2016). Bu bağlamdan yola çıkılarak araştırmanın amacı sanal müze ve artırılmış gerçeklik müze
uygulamalarının öğrenme başarısı üzerindeki etkisinin meta-sentez yapılarak incelenmesidir.