Research Information System
23. Ulusal Kromatografi Kongresi (Kromatografi-23), Balıkesir, Turkey, 18 - 21 September 2025, vol.1, no.2025, pp.35-36, (Summary Text)
Enzimler hem bilimsel çalışmalar hem de sağlık, gıda, deterjan, tekstil gibi birçok endüstri alanında kullanılmaktadır. Enzimlerin birçoğu yurtdışından temin edilmektedir. Bu durum stok-gümrük sıkıntılarının yaşanmasına, uzun temin süreç ve prosedürleri ile yüksek maliyetlerle enzimlerin temin edilmesine neden olmaktadır. Dolayısıyla uygun bir kaynaktan enzim saflaştırma çalışmaları, yerli milli üretim, ülkenin ekonomik yükünü azaltmak, döviz kaybını önlemek ve stratejik bağımsızlık sağlamak açısından çok önemlidir. Enzimler farklı kaynaklardan saflaştırılmaktadır. Ancak enzim kaynağı olarak bakteri kullanımı; uygun koşullarda üretimin kolay-hızlı-ucuz ve kararlılıklarının da yüksek olması gibi avantajlar sağlamaktadır [1]. Bu nedenle bu çalışmada, sebze-meyvelerde enzimatik esmerleşmeyi katalizleyen, gıda endüstrisi için de önemi büyük olan, oksidoredüktaz sınıfı polifenol oksidaz (PFO) enziminin [2,3] Bacillus subtilis bakterisi kullanılarak elde edilme potansiyeli belirlendi.
Bu amaçla, Bacillus subtilis suşu (RSKK 08020) liyofilize olarak temin edildi, uygun şartlarda, istenilen miktarda çoğaltıldı. Ham özüt elde edebilmek için, hücreler ultrasonik banyo yardımıyla parçalandı, santrifüjlendi, süpernatan ham özüt olarak kullanıldı. Elde edilen ham özüt etanol, aseton ve amonyum sülfat ((NH₄)₂SO₄) tuzu ile ön deriştirme işlemine tabi tutuldu. Ön deriştirme sonrası PFO enzimi saflaştırma, iyon değişim ve hidrofobik etkileşim kromatografisi tekniklerinin sırayla uygulanması ile gerçekleştirildi. Saflaştırma çalışmasının her basamağında protein ve enzim aktivite tayinleri gerçekleştirildi. Elde edilen veriler yardımıyla saflaştırılan enzimin spesifik aktivitesi ve saflaştırma derecesi belirlendi, veriler PFO enziminin 9,89 kat saflaştırıldığını gösterdi. Doğal poliakrilamid jel elektroforezi (Doğal PAGE) ile yapılan analizde, jelde PFO enzimine ait aktivite bandı gözlendi. Bacillus subtilis kullanılarak PFO’ın saflaştırıldığı bu çalışmada; Bacillus subtilis’in kaynak olarak kullanımı, diğer enzim kaynaklarının dezavantajı olan yetişme koşullarındaki kalite kaybı, mevsime göre miktarının bol ya da az olması gibi şartlar olmaksızın, istenilen zaman ve miktarda saflaştırmaya imkan sundu.