1. Eskişehir Fizyoterapi ve Rehabilitasyon Kongresi, Eskişehir, Türkiye, 5 - 06 Ekim 2023
Akciğer tutulumu olan post-COVID sendromlu hastalarda submaksimal ve maksimal egzersiz testleri sırasında kas oksijenizasyonunun karşılaştırılması
Amaç: COVID-19 hastalarında akciğer tutulumu yaygındır. Arteriyel hipoksemi nedeniyle kaslara giden oksijeni azalabilir ve iskelet kaslarındaki anormallikler egzersiz kapasitesini azaltabilir. Submaksimal ve maksimal egzersiz sırasında oksijen kullanımı kasların artan oksijen ihtiyacına bağlı olarak değişiklik gösterebilir. Bu çalışmanın amacı, akciğer tutulumu olan post-COVID sendromlu hastalarda submaksimal ve maksimal egzersiz testleri sırasında kas oksijenasyonunun karşılaştırılmasıdır.
Yöntem: Çalışmaya otuz dokuz akciğer tutulumu olan post-COVID sendromlu hasta dahil edildi. Quadriseps femoris kas oksijenasyonu (Moxy® cihazı), submaksimal egzersiz kapasitesi (altı dakika yürüme testi (6-DYT)), maksimum egzersiz kapasitesi (kardiyopulmoner egzersiz testi (KPET)), solunum fonksiyonu (spirometre), periferik kas kuvveti (el dinamometresi) ve fiziksel aktiviteleri (aktivite monitörü) değerlendirildi ve karşılaştırıldı.
Bulgular: Hastaların KPET’te 6-DYT’ye göre, minimum ve toparlanma kas oksijen satürasyonu daha az, maksimum toplam hemoglobin, kalp atım hızı, kan basıncı, solunum frekansı, nefes darlığı, yorgunluk ve bacak yorgunluğu test sonu ve toparlanmada daha fazlaydı (p<0,05). Hastaların zirve VO2 ortlaması 18,15±4,75 ml/dk/kg olup, 20 (%51,28) hastanın zirve VO2’si beklenin %80’ninden azdı. Altı-DYT mesafesi, baskın ve baskın olmayan quadriseps femoris kas kuvveti sırasıyla 23 (%58,9), 29 (%74,3) ve 30 (%76,9) hastada beklenenin %80'inden azdı.
Sonuç: Akciğer tutulumu olan post-COVID sendromlu hastalarda maksimal egzersiz sırasında iskelet kası oksijen satürasyonu daha az ve toplam hemoglobin ve kardiyorespiratuar sistemin fizyolojik yanıtları, submaximal egzersize göre daha fazlaydı. Kas oksijen saturasyonundaki azalma pulmoner sistem ve periferik kas bozukluğu ile ilişkili olabilir. Özellikle, akciğer tutulumu olan post-COVID sendromlu hastalar deoksijenasyon açısından değerlendirilmeli ve pulmoner rehabilitasyon sırasında deoksijenizasyon cevapları dikkate alınmalıdır.
Anahtar kelimeler: COVID-19; egzersiz testi; oksijen satürasyonu