Otomat Çeliğinde Mı̇kro Çatlakların Kendı̇ni Onarması Üzerı̇ne Bı̇r Araştırma


Sarıkaya S. Y., Özçatalbaş Y., Kılıçlı V.

4. Uluslararası Türk Dünyası Mühendislik ve Fen Bilimleri Kongresi, Antalya, Türkiye, 30 Kasım - 03 Aralık 2023, ss.589-593

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.589-593
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Metallerde kendini iyileştirme mekanizmalarında birisi; düşük sıcaklıklarda ergiyerek çözünen mikro

oluşumların mikro hasar bölgelerine kılcal etki ile yayınarak mikro çatlaklarda onarmayı

gerçekleştirmesidir. Bu araştırmada, yüksek miktarda inklüzyon içeren bir otomat çeliğinde (12L13) mikro

çatlakların kendini onarabilme özellikleri araştırılmıştır. Nispeten düşük sıcaklıklarda ergiyen ve yüksek

miktarda kükürt, mangan ve kurşun içeren inklüzyonların çeliğin uygun bir sıcaklığa ısıtılarak sıvı fazın

mikro çatlaklara yayınması suretiyle mikro çatlakların kendini onarımı hedeflenmiştir. Bunun için 12L13

otomat çeliğinden çekme numuneleri üretilerek çekme testinde maksimum çekme dayanımı değerine kadar

gerilme uygulama suretiyle mikro çatlaklar oluşturulmuştur. Mikro çatlakların kendini onarması ısıl işlemle

ile sağlanmıştır Kendini onarma işleminden önce ve sonra çekme testiyle mekanik özellikler incelenmiştir.

Kendini onarma işlemi, 12L13 otomat çeliğinin mikro yapısındaki bazı mikro çatlakların onarımını

sağlamıştır. Kendini onarma işlemi ile çekme dayanımının %88’i ve toplam uzamanın %73’ü geri

kazanılmıştır.