Akademik Veri Yönetim Sistemi
Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp Dergisi, cilt.4, sa.1, ss.131-146, 2021 (Hakemli Dergi)
Tiroid bezi, larinksin sonu ve trakeanın başlangıcının 2 tarafında sağda ve solda bulunan, oldukça vasküler yapılı bir bezdir. Tiroid hormonlarını [triyodotironin (T3) ve tiroksin (T4)] üretir, depolar ve salgılar. Tiroid hormonları büyüme, gelişme ve metabolizma için de oldukça önemlidir. Hipotiroidizm, hipertiroidizm, ötiroid, guatr, tiroid nodülleri, tiroidit ve tiroid kanserleri tiroid bezi fonksiyon bozukluklarından kaynaklanmaktadır. Tiroid hormonu sentezlenmesi ve salgılanması sırasında meydana gelen herhangi bir problem, bu hastalıklara sebep olabilir. Tiroid hormonlarının sentezi ve salınımındaki anomaliler, hem bazal metabolik oranın değişmesine hem de buna bağlı olarak pek çok sağlık problemine yol açmaktadır. Farklı sebeplerle ortaya çıkan tiroid semptomlarının düzelmesi için insanlar, bitkilerle tedavi gibi doğal yöntemlere başvurmaktadırlar. Literatür incelemeleri sonucunda, bitkilerin tiroid fonksiyon bozuklarında etkili ve güvenilir şekilde kullanımıyla ilgili az sayıda klinik çalışma tespit edilmiştir. Bu derlemede, bu klinik çalışmalar ve daha detaylı olarak bitkilerin etnobotanik ve etnofarmakolojik verileri incelenmiştir. Kullanım amacına bağlı olarak, tıbbi bitkilerin tiroid bezi metabolizmasına, tiroid hormonlarına ve tiroid bezi fonksiyon bozukluklarının tedavisine olan etkilerine yer verilmiştir. Çalışmamızda, tiroid fonksiyon bozukluklarında faydalı olduğu düşünülen 42 farklı familyadan, 68 farklı bitki bulunmaktadır. Konuyla ilgili yaklaşık 36 bitki üzerinde in vivo çalışma yapıldığı tespit edilmiştir. Bu bitkilerin, genellikle hipotiroidi veya hipertiroidide etkili olduğu gösterilmiştir. Literatür incelemeleri sonucunda, halk tarafından genellikle bitkilerin yapraklarından hazırlanan sulu ekstrelerin kullanıldığı belirlenmiştir. Bu derlemenin, tiroid fonksiyon bozukluklarının bitkisel ilaçlarla tedavisine yönelik ileride yapılacak araştırmalara ışık tutabileceği düşünülmektedir.