Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türkiye Klinikleri Yayınevi, Ankara, 2022
Hipofiz bezi, boyutu oldukça küçük olmasına karşın endokrin sistemde bir orkestra şefi gibi çalışır. Ön ve arka hipofiz bezinden vücuttaki tüm sistemleri etkileyebilen hormonlar salgılanır. Hipofizden salgılanan tek veya çok sayıda hipofiz hormonunun kısmi veya tam eksikliği, bu kitapta ayrıntılı olarak bahsedilen, hipofiz yetmezliğine yol açar. Tüm hipofiz hormonları etkilendiğinde panhipopituitarizm terimi kullanılır. Hipofiz yetmezliği genellikle kalıcı olmakla birlikte geçici de olabilir. Hipofiz bezinden salgılanan hormonların eksiklikleri, yaşamı tehdit eden durumları da içeren farklı klinik tablolara neden olur. Kitapta bahsedilen santral adrenal yetmezlik, santral hipotiroidi, büyüme hormonu eksikliği, santral hipogonadizm ve diabetes insipidus hastalıklarının her biri farklı özellikler taşır. Geçtiğimiz yüzyılda, hipofiz hormonlarının tanımı ve işlevleri, hastalıkların yönetimi ve tedavisinde, özellikle glukokortikoidler, tiroid hormon preparatları gibi hayat kurtaran ilaçların geliştirilmesini de içeren birçok çığır açan gelişme olmuştur. Ancak, günümüzde hâlen tanı, tedavi ve takip ile ilgili yeniliklere ihtiyaç olduğu bilinmektedir. Tedavinin amacı hipotalamus-hipofiz-endokrin bezi ekseninde yetersiz olan hedef hormonun ‘yerine konmasını’ sağlamaktır. Eksik olan hormonun neden olduğu klinik belirtileri, bozuklukları güvenli şekilde en aza indirmek, yaşam kalitesini en üst düzeye çıkarmak hedeflenir. Ancak, eksik olan hipofiz hormonlarının yerine koyma tedavisi pek çok zorluk içermektedir. Verilen tedavinin dozunun fazla veya az olması farklı sorunlara yol açabilmektedir. Bu kitapta; hipofiz yetmezliğinin etiyolojisi, patolojisi, hipofizden salgılanan hormonların eksikliğinin neden olduğu hastalıklar, bu hastalıkların tanıları, tedavileri, takip prensiplerinden detaylı olarak bahsedilmektedir. İlave olarak, yaşamı tehdit eden acil bir durum olan hipofiz apopleksisi, gebelikte, girişim ve operasyon yapılacak hastalarda hipofiz yetmezliğinin yönetimi ile tedavi sırasında diğer ilaçlarla etkileşim konusunda dikkat edilecek hususlar da ayrı konu başlıkları altında güncel literatür eşliğinde yazılmıştır. Konuyla ilgilenen tüm meslektaşlarım için faydalı olmasını dilerim. Bu kitabın hazırlanmasında emeği geçen, konuyla ilgili bilgileri, tecrübeleri ışığında derleyerek paylaşan değerli arkadaşlarıma ve sizlere ulaşmasını mümkün kılan Türkiye Klinikleri’ne teşekkür ederim. Saygılarımla.