Akademik Veri Yönetim Sistemi
Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, cilt.31, sa.2, ss.688-705, 2022 (Hakemli Dergi)
Medya hesapverebilirliğinin bir aracı olarak okur temsilciliği, okurdan gelen soru ve şikâyetlerin değerlendirildiği, hataların giderilmeye çalışıldığı bir sistemi ifade eder. Temelde gazetenin kalitesini artırmak ve okuyucunun güvenini kazanmanın amaçlandığı okur temsilciliği uygulaması hem haber kuruluşu hem de okuyucu için önem taşımaktadır. Okur temsilcisi bir yandan okurların sesi olup şikâyet ve önerileri incelerken, diğer yandan da gazetecileri ve gazete yönetimini etik ilkeler çerçevesinde çalışmaya yönlendirir. Herhangi bir yaptırım yetkisi olmasa da gazetede yanlış ya da çarpık uygulamaların düzeltilmesi yönünde görüşlerini aktarır. Bağımsız bir taraf olarak okur ile gazete arasında sorunların çözümünde bir bilgi kanalı görevi üstlenmektedir. Diğer yandan gazeteciliğin dijital mecralara yönelmesi okurun aktif bir konuma gelmesi okur temsilciliğinin yeniden gözden geçirilmesini gerekli hale getirmiştir. Dijital çağ ile birlikte okur temsilcilerinin işlevini yitirdiği ve yerini okura bıraktığına dair görüşler sıklıkla vurgulanmaya başlamıştır. Bu çalışmanın amacı dijital çağda okur temsilciliği sisteminin işleyişi ve geleceğine dair bir bakış açısı sunmaktadır. Bu kapsamda Türkiye’de okur temsilciliği yapmış ya da yapmakta olan okur temsilcileri ile görüşmeler yapılarak, yeni medya ortamında Türkiye’deki okur temsilciliğinin işlevi ve etkinliği tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışmada Türkiye’de okur temsilciliği uygulamasının güçlendirilmesinin ve yaygınlaştırılmasının haber kuruluşlarında olumlu yönde fark yaratabileceği belirtilirken, yanlış ve yalan haberlerin dolaşıma girdiği yeni medya/sosyal medya ortamında okur temsilciliğine olan ihtiyacın arttığı vurgusu yapılmaktadır.
As a tool of media accountability, reader representation refers to a system in which questions and
complaints from readers are evaluated and mistakes are corrected. The practice of reader
representation, which aims to increase the quality of the newspaper and gain the trust of the reader, is
important for both the news organization and the reader. While on the one hand the reader's
representative is the voice of the readers and examines the complaints and recommendations, on the
other hand, the representative guides the journalists and newspaper management to work within the
framework of ethical principles. Although reader representatives do not have any authority, they
convey their views in the newspaper to correct wrong or distorted practices. As an independent party,
they act as an information channel between the reader and the newspaper in solving problems. On the
other hand, the orientation of journalism to digital media and the active position of the reader
necessitated the reconsideration of reader representation. With the digital age, it is frequently
emphasized that the views of reader representatives have lost their function and are replaced by readers.
The purpose of this study is to provide a perspective on the operationalization and the future of reader
representation in the digital age. Within this context, people who worked or continue to work as a
reader representative in Turkey were interviewed to identify the function and effectiveness of reader
representation in the new media environment in Turkey. In the study, it is reported that strengthening
and disseminating the practice of reader representation in Turkey can make a positive difference in
news organizations. It is also emphasized that the need for representation is increasing in the new
media/social media environment where false and fake news are circulating.