10. Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi, Ankara, Türkiye, 26 - 29 Ekim 2022, ss.1419-1424
Dünyanın ve dolayısıyla eğitimin sürekli değişmesi ve küreselleşmesiyle birlikte
yükseköğretim de paralel bir değişim göstermektedir ve küreselleşmenin eğitim üzerindeki
etkilerinden biri de yükseköğretimin uluslararasılaşmasıdır. Eğitimin ve dolayısıyla
yükseköğretimin uluslararasılaşmasıyla bireylerden de uluslararası birikime ve kültürel
farkındalığa sahip, dünyayı tanıyan, diğerlerine empatiyle yaklaşan ve farklı bakış açıları
geliştiren insanlar olması beklenmektedir (Korkmaz, 2015). Bireyleri bu beceri ve yeterliklerle
donanımlı şekilde küreselleşen dünyaya hazırlama görevi büyük ölçüde yükseköğretim
kurumlarına düşmekte, bu da ancak yükseköğretim kurumları tarafından sunulan programların
uluslararasılaşması ile mümkün olabilmektedir. Yükseköğretim açısından ele alındığında
uluslararasılaşma kavramı, “yükseköğretimin amacına, işlevlerine ya da sunulma biçimine
uluslararası, kültürlerarası veya küresel bir boyut kazandırılması süreci” olarak
tanımlanmaktadır (Knight, 2003). Yükseköğretimde programların uluslararasılaşması ise
içerik, öğretme, öğrenme ve değerlendirme planlarına ve bir yükseköğretim programının
destek hizmetlerine uluslararası ve kültürlerarası bir boyut kazandırılması sürecini ifade
etmektedir (Leask, 2014). Burada belirtilen ‘program’ (curriculum) kavramı; yalnızca üniversitelerin sunduğu dersler ya da programlar yerine öğrencilerin, akademisyenlerin,
yöneticilerin ve destek ekibinin birer parçası olduğu tüm etkinlikleri, deneyimleri ve öğrenme
fırsatlarını, yani tüm öğrenme öğretme ortamını ifade eder (Kreber, 2009). Bununla birlikte
özellikle Türkiye’de yükseköğretimin uluslararasılaşmasında daha çok uluslararası öğrencilere
ve değişim programlarına odaklanıldığı, eğitim programları boyutunun ise eksik kaldığı
görülmektedir. Bu sebeple bu çalışmada yükseköğretim programlarının uluslararasılaşmasının
dünyadaki ve Türkiye’deki gelişimi bağlamında Gazi Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Lisans
Programının uluslararasılaşma boyutlarının ortaya çıkarılması amaçlanmıştır. Bu çalışmada nitel araştırma yöntemleri benimsenmiş ve çalışma durum çalışması olarak
yapılmıştır. Bu doğrultuda Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Lisans
Programı çalışmanın durumu olarak belirlenmiştir. Araştırmada üzerinde çalışılan durumun
belirlenmesinde ilk olarak amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir durum
örneklemesi kullanılmıştır. İkinci olarak ise çalışma kapsamında incelenen durumda
uluslararasılaşmaya yönelik çaba ve faaliyetlerin incelenebilmesi amacıyla ölçüt örnekleme
kullanılmıştır. Çalışmada, ilgili programdaki iki yönetici, altı öğretim elemanı ve beş öğrenci
olmak üzere toplam 13 katılımcı yer almış, yönetici ve öğretim elemanlarıyla bire bir,
öğrencilerle ise odak grup görüşmesi yapılmıştır. Ayrıca ilgili lisans programının İnternet
sayfası veri kaynağı olarak kullanılmış ve ders izlencelerine ulaşılmıştır. Bu şekilde Gazi
Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Lisans Programına ilişkin veriler doküman incelemesi ve
görüşmeler yoluyla elde edilmiştir. Elde edilen veriler içerik analizi ile incelenmiştir. İçerik analiziyle Gazi Eğitim Fakültesi Sınıf Eğitimi Lisans Programının programa yönelik ve
program dışı ögelerinde yer alan uluslararasılaşma boyutları incelenmiştir. İlgili programda
program yeterlikleri, yabancı dil eğitimi ve dersler bağlamında uluslararasılaşma boyutlarına
sınırlı bir şekilde yer verildiği sonucuna ulaşılmıştır. Program dışı unsurlar incelendiğinde ise
program dışı etkinlikler ve öğretim elemanlarının faaliyetleri açısından uluslararasılaşma
boyutlarının daha öne çıktığı ancak değişim programları, kurumun hizmet birimleri ve kampüs
ortamı açısından uluslararasılaşma boyutlarının yetersiz kaldığı görülmüştür. Yürütülen bu
çalışmayla, hem yükseköğretimin uluslararasılaşmasında eksik kalan eğitim programları
boyutuna dikkat çekileceği hem de programların uluslararasılaşmasına yönelik stratejilere yer
verilerek sürecin etkili bir şekilde yürütülmesine katkı sağlanacağı düşünülmektedir. Bu doğrultuda ilgili çalışmanın, dünyadaki Türkiye’deki alanyazına, araştırma alanına ve program
uygulamalarına katkı sağlaması beklenmektedir.
Higher education changes in parallel with the continuous changes in education and in the world
resulted from globalization. One of the effects of globalization on education is
internationalization of higher education. Individuals are expected to have international
background and cultural awareness, to know about the world, to feel an empathy with others
and to develop different perspectives along with the internationalization of education and
higher education (Korkmaz, 2015). Responsibility for preparing students for a globalized world
with these outcomes and abilities belongs to higher education institutions, and it is only
possible with the internationalization of the curriculum provided by those institutions. In terms
of higher education, internationalization is the process of integrating an international,
intercultural or global dimension into the purpose, functions or delivery of postsecondary
education (Knight, 2003). Internationalizaiton of the curriculum, on the other hand, is the
incorporation of international, intercultural and/or global dimensions into the learning
outcomes, content, teaching methods, assessment tasks and support services of a program of
study (Leask, 2014). The concept of the curriculum herein means all the activities, experiences
and learning opportunities of which students, faculty members, administrators and other staff are part. When considered the literature, however, especially in Turkey, internationalization of
higher education focuses on international students and mobility programs, and curriculum
aspect is often neglected. Therefore, this study aimed to analyze the dimensions of
internationalization of Elementary Teacher Education Program at Gazi Faculty of Education at
Gazi University within the scope of internationalization of the curriculum. In the study, qualitative research methods were used with a case study design. Accordingly,
Elementary Teacher Education Undergraduate Program at Gazi Faculty of Education at Gazi
University was chosen as the case. Firstly, convenience sampling among purposive sampling
methods was used in defining of the case. Then, criterion sampling was preferred in order to
analyze the effort and activities related to internationalization. 13 participants including two
administrators, six faculty members and five students in the related program participated in the
study. One on one interviews were conducted with administrators and faculty members and
focus group discussion was conducted with the students. Furthermore, Website of the program
was used as data source and course syllabuses were reached. In this way, data were collected
with document analysis and interviews and then content analysis was used in the analysis of
the data. Dimensions of internationalization in the curricular and extra-curricular implementations of
the Elementary Teacher Education Undergraduate Program of Gazi Faculty of Education were
analyzed with the content analysis. Results showed that the aforementioned program have
internationalization dimensions in terms of program outcomes, foreign language education and
the courses, however in a limited scope. When analyzed the extra-curricular implementations,
it was seen that internationalization dimensions become prominent in terms of extra-curricular
activities and studies of the faculty members; however, these dimensions are insufficient in
terms of exchange programs, service units and campus environment. It is considered that the
study will both draw attention to the curriculum aspect of the internationalization of the higher
education and also contribute to the process presenting some strategies for curriculum
internationalization. Accordingly, it is expected that the results of this study would contribute
to the literature of teacher education, curriculum internationalization, education researchers and
curriculum implementations.