Ortaöğretim Öğretmenlerinin Tasarım Odaklı Düşünme Yaklaşımına Yönelik Bakış Açılarının Q-Metodolojisi Yöntemiyle İncelenmesi


Katıksız S. E., Selvi M.

Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, cilt.23, sa.1, ss.728-760, 2025 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 23 Sayı: 1
  • Basım Tarihi: 2025
  • Doi Numarası: 10.37217/tebd.1624031
  • Dergi Adı: Türk Eğitim Bilimleri Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.728-760
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Bu çalışmanın amacı ortaöğretim öğretmenlerinin Tasarım Odaklı Düşünme yaklaşımına yönelik bakış açılarının incelenmesidir. Bu doğrultuda çalışmada karma araştırma yöntemlerinden biri olarak değerlendirilen Q-metodolojisi yöntemi kullanılarak tasarım odaklı düşünme yaklaşımına ilişkin öğretmenlerin bakış açıları belirlenmiştir. Araştırmaya 15 (2 erkek, 13 kadın) ortaöğretim öğretmeni katılmıştır. Tasarım Odaklı Düşünme etkinliği uygulaması Stanford d.school tarafından önerilen beş aşamalı model dikkate alınarak yürütülmüştür. Veri toplama aracı olarak, araştırmacılar tarafından hazırlanan 24 cümle içeren bir Q-Set Formu ve katılımcıların Q-setindeki bu cümleleri yerleştirecekleri bir skala olan Q-dizgesi kullanılmıştır. Toplanan veriler “PQMethod 2.35” programı kullanılarak faktör analizi ile incelenerek bakış açılarının belirlenmesinde Z değerleri kullanılmıştır. Analiz sonucu benzer ve farklı düşünceye sahip öğretmenler (faktörler) gruplandırılarak dört faktör altında toplandığı tespit edilmiştir. 11 kişi 1. faktörde, 1’er kişi 2. ve 3. faktörde, 2 kişi 4. faktörde yer almaktadır. Belirlenen bu dört faktörün, Tasarım Odaklı Düşünme sürecinde insan merkezli yaklaşımı önemseyen olumlu bir bakış açısına sahip olduğu tespit edilmiştir. Çalışmaya katılan 15 öğretmenden 11’inin (grubun %44’ünün) bir faktör altında toplanması, grubun genel karakterinin Tasarım Odaklı Düşünme yaklaşımına yönelik olumlu bir bakış açısına sahip olduğunu göstermektedir.
This study aims to examine the perspectives of secondary school teachers towards the Design Thinking approach. In this context, the Q-methodology, which is considered one of the mixed research methods, was used to determine the perspectives of teachers on the Design Thinking approach. A total of 15 secondary school teachers (2 male, 13 female) participated in the study. The Design Thinking activity was conducted based on the 5-stage model suggested by Stanford d.school. As a data collection tool, a Q-Set Form containing 24 sentences prepared by the researchers and a Q-system, a scale on which participants placed these sentences, were utilizied. The collected data were analyzed through factor analysis using the “PQMethod 2.35” software, and Z values were employed to determine the perspectives. As a result of the study, it was found that teachers with similar and different thoughts (factors) were grouped under four factors. 11 participants were categorized in the 1st factor, one participant each in the 2nd and 3rd factors, and two participants in the 4th factor. These four factors demonstrated a positive perspective valuing the human-centered approach within the Design Thinking process. The fact that 11 out of 15 teachers participating in the study (approximately 44% of the group) were grouped under one factor suggest that the general character of the group holds a positive perspective towards the Design Thinking approach.