Akademik Veri Yönetim Sistemi
9. Ulusal Analitik Kimya Kongresi, Konya, Türkiye, 19 - 23 Eylül 2018, ss.104, (Özet Bildiri)
Alüminyum, sanayide çokça kullanılan ve elde edilmesi esnasında yükse miktarda enerji kullanımını
gerektiren bir metaldir. Alüminyum atıklarından geri kazanılan alüminyum (ikincil alüminyum), birincil
alüminyum eldesine göre %93 daha tasarrufludur. Birincil alüminyum eldesi esnasında açığa çıkan atık
birincil cüruf (beyaz cüruf), ikincil alüminyum eldesinden kaynaklanan atık ise ikincil cüruf (siyah dross)
olarak adlandırılır. ALüminyum atıklarında alüminyum oksit, tuz, metalik alüminyum ve alüminyum nitrür
ve alüminyum karbür gibi reaktif maddeler bulunmaktadır. Bu nedenle, alüminyum atıkları tehlikeli atık
sınıfında yer almaktadır. Bu çalışmada, Kazan/Ankara’da bulunan bir alüminyum geri dönüşüm tesisinin
ikincil atıkları kullanılarak içinde bulunan AlN miktarı Kjeldahl yöntemiyle tayin edilmiştir (Tablo 1).
AlN’ün fosforik asitli sulu çözeltilerinin hidrolize dirençli olduğu bilinmektedir. Saf AlN ile yapılan
çalışmalarda, fenilfosforik asit, n-dodesilfosforik asit ve etilfosforik asitin sulu çözeltileri kullanılarak, AlN
yüzeyinde hidrolizine karşı koruyucu bir tabaka oluşturdukları tespit edilmiştir (Şekil 1). Bu çalışmanın
çıktıları, alüminyum atıklarının depolarda muhafası esnasında AlN’ün hidroliz ürünü NH3’a bağlı olarak
ortama yayılan kötü ve sağlığa zararlı kokuların önlenmesi açısından önem arz etmektedir.
Aluminum is a metal widely used in industry and requires high energy consumption during its production. Aluminum recovered from aluminum waste (secondary aluminum) is 93% more economical than primary aluminum production. The waste generated during primary aluminum production is called primary slag (white dross), while the waste from secondary aluminum production is called secondary slag (black dross). Aluminum waste contains reactive substances such as aluminum oxide, salt, metallic aluminum, aluminum nitride, and aluminum carbide. Therefore, aluminum waste is classified as hazardous waste. In this study, the amount of AlN in secondary waste from an aluminum recycling facility in Kazan, Ankara, was determined using the Kjeldahl method (Table 1). AlN is known to be resistant to hydrolysis in aqueous solutions containing phosphoric acid. In studies conducted with pure AlN, aqueous solutions of phenylphosphoric acid, n-dodecylphosphoric acid, and ethylphosphoric acid were used, and it was determined that they formed a protective layer against hydrolysis on the AlN surface (Figure 1). The results of this study are important for preventing the release of unpleasant and unhealthy odors due to NH3, the hydrolysis product of AlN, during the storage of aluminum waste in storage facilities.