Akademik Veri Yönetim Sistemi
II. INTERNATIONAL ANKARA SCIENTIFIC STUDIES CONFERENCE, Ankara, Türkiye, 6 - 08 Aralık 2024, ss.205-206, (Özet Bildiri)
19. yüzyıl, İran’da Kaçar Hanedanı döneminde Batılılaşma ve modernleşme süreçlerinin hız
kazandığı, toplumsal ve mimari dönüşümlerin belirginleştiği bir dönemi temsil etmektedir. Bu
çalışma, Tebriz’deki Kaçar dönemi konutlarının Batılılaşma bağlamında nasıl şekillendiğini
inceleyerek, bu dönüşümün mimari üzerindeki etkilerini ve toplumsal yansımalarını
değerlendirmeyi amaçlamaktadır. Batılılaşmanın İran mimarlığı üzerindeki etkileri, yalnızca
tasarım ve teknik unsurlar üzerinden değil, aynı zamanda dönemin sosyokültürel ve siyasi
bağlamıyla da ilişkilendirilmiştir.
Nasreddin Şah öncesi ve sonrası dönemlerdeki farklılıkları ele alan çalışma, Batılı mimari
unsurların konut tasarımında nasıl yer aldığını ve bu unsurların İran’ın geleneksel mimarisiyle
nasıl bir etkileşim içinde olduğunu analiz etmektedir. Tebriz örneği, özellikle Batılı
teknolojiler, yeni malzeme kullanımları ve tasarım ilkeleriyle zenginleşen bir mimari anlayışı
gözlemleme imkânı sunmaktadır. Bu bağlamda, Batılılaşma sürecinin yalnızca fiziksel yapı
değişikliklerini değil, aynı zamanda toplumsal yaşam üzerindeki etkilerini de şekillendirdiği
ortaya konulmuştur.
Bu araştırma, gelenekselden moderne geçiş sürecinde İran’ın mimarlık tarihine ışık tutarak,
Kaçar dönemi konutlarının olumlu ve olumsuz yönlerini değerlendirmektedir. Modernleşme
hareketlerinin İran’ın toplumsal ve kültürel yapısına etkisi mimarlık bağlamında irdelenmiş ve
bu sürecin günümüz mimarlık pratiklerine katkı sağlayabilecek veriler sunduğu görülmüştür.
Tebriz’deki Kaçar konutları, Batılılaşma ile geleneksel mimarlık arasında bir geçiş dönemini
yansıtarak, mimarlık tarihi açısından zengin bir inceleme alanı oluşturmaktadır.
Bu çerçevede, elde edilen bulgular hem tarihsel hem de çağdaş mimari pratiklere yönelik
çıkarımlara zemin hazırlamaktadır. Çalışma, Batılılaşmanın İran konut mimarisinde ortaya
çıkardığı yeni yönelimlerin, toplumsal değişimlerin mekânsal yansımalarını nasıl
şekillendirdiğini detaylı bir şekilde ortaya koymaktadır.
Anahtar kelimeler: Kaçar Dönemi, Tebriz Konutları, Batılılaşma, Mimari Modernleşme, 19.
Yüzyıl İran