Akademik Veri Yönetim Sistemi
43. Yöneylem Araştırması ve Endüstri Mühendisliği Ulusal Kongresi, Trabzon, Türkiye, 2 - 04 Ekim 2024, ss.162, (Özet Bildiri)
İş
sıralama problemi (İSP) işlerin hangi sırada işleme alınacağının belirlendiği
karar problemidir. Amaç, işlerin teslim zamanlarında mümkün olan en az gecikme
olacak şekilde sıralanmasıdır. Deterministik yapıdaki iş sıralama
problemlerinde işlere ait işlem süreleri önceden bilinmektedir. Fakat bazı
durumlarda (işlem süresinin o işte çalışan operatöre göre farklılık gösterdiği,
makinedeki bozulmaların işlem sürelerini etkilediği durumlar vs.) işlerin işlem
süresi önceden kesin olarak bilinmemekte ve duruma göre değişkenlik
gösterebilmektedir. Bu problemler stokastik iş sıralama problemleri (SİSP)
olarak adlandırılmaktadır.
Bu
çalışmada, SİSP’de işlerin gecikme süreleri toplamının beklenen değerinin en
küçüklenmesi amaçlanmıştır. Problem Markov karar süreci olarak modellenmiş,
çözümünde makine öğrenmesi yöntemlerinden olan pekiştirmeli öğrenme yaklaşımı
kullanılmıştır. İşlerin teslim zamanları önceden bilinmekte olup sabittir.
İşlerin işlem süreleri ise kesikli olasılık dağılımıyla ifade edilmekte ve bu
dağılım önceden bilinmektedir. Çözüm yöntemi olarak modern çözüm yöntemlerinden
pekiştirmeli öğrenme yöntemi kullanılmıştır. Çoğu gerçek hayat karar problemine
bakıldığında problemin parametreleri önceden kesin olarak bilinmemekte ve
değişkenlik gösterebilmektedir. Bu bağlamda bu çalışmanın gerçek hayat karar
problemlerinin çözümüne ışık tutacağı düşünülmektedir.