Akademik Veri Yönetim Sistemi
18. Ulusal El ve Üst Ekstremite Kongresi- 7. Ulusal El Rehabilitasyonu Kongresi , Eskişehir, Türkiye, 24 - 27 Mayıs 2023, ss.88
Giriş ve Amaç: Hastaların, hastalık kaynaklı klinik durumları ve günlük yaşamdaki kısıtlılıklarını kendi bakış açılarından değerlendiren anketler değerlendirmelerde önemli yer tutmaktadır. Türkçe’ye adaptasyonu yapılmış olan EL-10 (HAND10) anketi de el ile ilgili patolojiler için geliştirilmiş, kolay anlaşılır ve kısa 10 ifadeden oluşan hasta bazlı bir ankettir. Anketin diğerlerinden farklı yanı; her maddesinde bahsedilen eylemin görseli ve hastanın yaşadığı zorluk seviyesini yansıtan yüz ifadelerinin yer almasıdır. El osteoartritinin özellikle ileri yaş grubu hastalarda sık görüldüğü göz önüne alındığında, EL-10 anketinin klinikte kullanımının avantajlı olacağı düşünülmüştür. Ancak bu anketin bu hasta grubunda geçerliliği test edilmemiştir. Bu çalışmanın amacı, EL-10 anketinin el osteoartriti tanılı hastalarda geçerli olup olmadığını analiz etmektir.
Gereç-Yöntem: Kol, Omuz ve El Sorunları Anketi (Disabilities of The Arm, Shoulder and Hand) (DASH) ve Avustralya/Kanada El Osteoartrit Anketi (The Australian/ Canadian Osteoarthritis Hand Index) (AUSCAN) anketleri el osteoartritinde geçerli bulunmuş ve Türkçe versiyonları yapılmış anketlerdir. Çalışmamızda, EL-10 anketinin geçerlilik analizi için bu iki anket kullanıldı. Google Forms üzerinden EL-10, DASH ve AUSCAN anketlerini içeren bir form oluşturuldu. Formun başına çalışma hakkında yazılı bilgi ve çalışmaya gönüllü katılım için onay kutucuğu eklendi. El cerrahisi polikliniğine ait hasta veri tabanından 67 el osteoartriti tanılı hasta önce telefonla aranarak çalışma hakkında bilgilendirildi ve formları doldurmak için yakınlarından yardım alabilecekleri anlatıldı. Hastalara formun linki mesaj olarak gönderildi. Hastaların cinsiyet, dominant taraf, etkilenmiş taraf bilgileri veri tabanından kaydedildi. Anket skorlarının normal dağılım göstermesi sebebi ile verilerin analizde Pearson Korelasyon Analizi Testi kullanıldı.
Bulgular: Çalışmaya aranan hastalardan 51’i gönüllü olarak katıldı (57,27±10,40 yıl; 42 kadın ve 9 erkek). Hastaların tamamının dominant eli sağ iken, etkilenen taraf dağılımı 32’sinde sağ, 19’unda sol şeklindeydi.Hastaların ortalama DASH skoru 77,23±26,66, EL-10 skoru 45,72±25,90 ve AUSCAN skoru 32,74±15,84 bulundu. EL-10 skorunun DASH ve AUSCAN skorlarıyla anlamlı ve pozitif yönde yüksek düzeyde (sırasıyla r=0,704 p<0.01; r=0,727 p<0.01) ilişkili olduğu görüldü.
Tartışma ve Sonuç: El osteoartriti tanılı hastalarda EL-10 anketinin, geçerli bulunan diğer hasta bazlı anketlerle korele sonuç verdiği görülmüştür. Buna göre, EL-10 anketinin, bu hasta grubunun değerlendirmesinde kullanılabilir ve geçerli olduğu sonucuna varılmıştır. Osteoartrit görülme sıklığının yaşla birlikte arttığı göz önüne alındığında, bu kısa ifadelerden oluşan ve görsellerle desteklenmiş 10 soruluk anketin kullanılması hastaya ve uygulayıcıya kolaylık sağlayacaktır.
Anahtar Kelimeler: AUSCAN, DASH, EL-10, el osteoartriti, geçerlilik