Entegre Çok Kriterli Karar Verme Yöntemleri ile Stratejik Ürün İçin Tedarikçi Seçimi


Dağlı M., Arıkan M.

19th International Scientific Research Congress, Science and Engineering, UBAK, Ankara, Türkiye, 16 - 17 Mart 2024, ss.74-83

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.74-83
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

 Günümüzdeki hızlı teknolojik gelişmeler ve küreselleşme ortamında rekabet gittikçe artmaktadır. Bu durum da firmaları daha kaliteli, düşük maliyetli, tek seferde ve tam zamanında ürün/hizmet üretmeye zorlamaktadır. Bu kapsamda tedarikçilerin doğru bir şekilde değerlendirilmesi, en uygun alternatifin seçilmesi ve sürece dahil edilmesi önemli bir sorun haline gelmiştir. Artan rekabet ve gelişen teknoloji ile beraber tedarikçi alternatiflerinin fazlalığı ve bu doğrultuda değerlendirme kriterlerinin çeşitlenmesi nedeniyle firmalar, tedarikçi seçimi için geleneksel yöntemler yerine daha farklı metotlara yönelmişlerdir. Bu noktada karşımıza çok kriterli karar verme teknikleri çıkmakta ve bu yöntemler kolay uygulanabilir ve hızlı sonuç alınması bakımından firmalar tarafından tercih edilmektedir. Bu çalışmada savunma sanayii alanında faaliyet gösteren bir firmada, stratejik ürün için tedarikçi seçim problemi ele alınmış ve problemin çözümü için çok kriterli karar verme yöntemlerinden AHP ve TOPSIS metotları entegre olarak kullanılmıştır. Çalışmayı literatürde yer alan diğer çalışmalardan farklı kılan özellik, değerlendirme kriterleri içerisinde risk yönetimi ve yerlilik gereksinimi faktörlerini ele alarak, üst yönetimin karar vermesini kolaylaştıracak bir karar destek mekanizması sunulmasıdır. Çalışmada işletme için mevcut olan tedarikçi seçim problemine yönelik yukarıda verilen entegre ÇKKV yöntemleri kullanılarak öncelikle modelleme işlemi yapılmıştır. Akabinde sistemin sürekliliğini sağlamak amacı ile VBA programlama dili kullanılarak bir tedarikçi seçim programı geliştirilmiş ve bu uygulama ile değişen şartlar altında yöneticiler için hızlı ve etkin bir karar verme süreci oluşturulması hedeflenmiştir. Oluşturulan karar destek sistemi ile anlık değişimlerin sonuca etkisi hızlı şekilde gözlemlenebilecek ve mevcut uygulanan yöntemdeki zaman kayıpları elimine edilmiş olacaktır.