Sürdürülebilir Kentsel Ulaşım Endeksi


Arıkan Öztürk E.

TRANSIST 2017 10.Uluslararası İstanbul Ulaşım Kongresi ve Fuarı, İstanbul, Türkiye, 2 - 04 Kasım 2017, ss.18-24

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: İstanbul
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.18-24
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

1950 yılındaki verilere göre, dünya nüfusunun yalnızca %30'u kentsel alanlarda yaşarken 2014 itibarıyla bu rakam %54'e ulaşmıştır. Öngörüler, 2050 yılında şehirlerde yaşayan toplam nüfus oranının %66'ya ulaşacağı yönündedir. Giderek kalabalıklaşan ve hızlı bir kalkınma süreci yaşayan şehirlerde bu gelişmelerin yarattığı çevresel etkiler, şehirlerin geleceğini tehdit eder olmuştur. Türkiye’de de, ekonomik gelişmelere paralel olarak kentlerin mekânsal olarak genişlemesiyle ulaşım talebi hızlı bir artış göstermiştir. Süreç içerisinde bireysel ulaşıma dayalı olarak kurgulanan ulaşım alt yapısı; trafik sıkışıklığı, gecikmeler, hava kirliliği, gürültü, verimsiz arazi kullanımı ve trafik kazaları gibi sorunları da beraberinde getirmiştir. Diğer dünya kentlerinde de yaşanan bu sorunların çözümlenmesi ve daha yaşanabilir kentler oluşturmak için sürdürülebilir kentiçi ulaşım kavramı ortaya çıkmıştır. Bu çalışmada kentlerin; çevre, enerji, ulaşım ve yönetim performansına ilişkin çeşitli göstergeler kullanılarak, sürdürülebilir ulaşım düzeylerini karşılaştırmalı olarak ortaya koyan bir “Sürdürülebilir Kentiçi Ulaşım Endeksi (SURKENT)” oluşturulmuştur. Endekste; Çevresel Performans, Ulaşım Performansı, Enerji Performansı ve Kurumsal Yönetim Performansı olmak üzere 4 alt endeks değeri hesaplanmaktadır. Bu dört alt endeks hesaplanırken bazıları niteliksel bazıları niceliksel 14 gösterge kullanılmış olup, dört endeks değeri eşit ağırlıkla bir araya getirilerek SURKENT endeksi oluşturulmuştur.

Anahtar Sözcükler: Kentsel ulaşım, Sürdürülebilir ulaşım.