KIYI LAGÜNLERİNDE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN ETKİLERİ


İboş D., Yıldırım P., Balas L.

KIYI LAGÜNLERİNDE İKLİM DEĞİŞİKLİĞİNİN ETKİLERİ, Ankara, Türkiye, 29 - 31 Temmuz 2022, ss.342-350

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Ankara
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.342-350
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

İklim değişiminin etkisi ile oluşan su seviyesi değişimi su kütlelerinin dinamik ve biyolojik kimliklerini etkilemektedir. Bu durumun sonucu olarak su kütlelerinin özelliklerindeki değişimleri güncelleme ve ilerleyen yıllardaki değişimler için tahminde bulunma ihtiyacı her geçen gün artmaktadır (Weiskopf vd. 2020). Kıyısal sular ve nehir suları arasındaki güçlü etkileşimlerden oluşan geçiş suları, oldukça verimli ekosistemlerdir. Bu ekosistemlerde tuzlu suyun, tatlı suyun, toprağın ve atmosferin etkileşim halinde olması, canlı topluluklarının benzersiz özellikler sergilemesine yol açmaktadır (Lentz vd., 2020). Kıyı ve geçiş suyu ekosistemlerinde genellikle, tatlı su girişleri ve su seviyesi değişimlerine bağlı olarak tuzluluk ve sıcaklık değerlerinin değişmesi, rüzgar ya da gel-git gibi güçlü ve düzensiz fiziksel kuvvetler hakim olmaktadır (Yıldırım ve Balas, 2019). İklim değişikleri bu nedenle kıyı ve geçiş sularında ekolojik sınıflandırmaları önemli ölçüde etkilemekte, hidrodinamiği, referans koşulları, biyotik ve abiyotik faktörleri şekillendirmektedir (Bae ve Park, 2019). Özellikle denizler ve nehirler arasındaki geçiş suyu kütlelerinin biyoçeşitlilik açısından da zengin olmaları nedeniyle hassas olarak incelenmeleri, modelleme ve izleme çalışmalarının yürütülmesi önem kazanmaktadır (Huang vd., 2020). Geçiş suyu kütleleri olan kıyı lagünleri denizle ve kıyısal çevreyle etkileşim halinde bulunan karmaşık ve hassas su kütleleri olup, su seviyesi değişimi etkilerinin izlenmesi için uygun alanlardır. Bu çalışmada, Türkiye’nin Akdeniz Baseni’nde yer alan Yumurtalık, Akyatan ve Beymelek lagünlerinin uzun dönemli rüzgar ve dalga iklimleri, sıcaklık değişimleri ve su seviyesi değişimleri incelenmiştir.