Akademik Veri Yönetim Sistemi
V. Uluslararası Bilimsel ve Mesleki Çalışmalar Kongresi, 12 - 15 Aralık 2020, ss.13-14
Bu çalışmada, hermetik gaz yakıcı cihazlarda LPG’nin yanması sonucu açığa çıkan baca gazların
emisyon değerleri ve harcanan yakıt miktarı göz önüne alınarak her zaman optimum düzeyde
yanma gerçekleştirilmek istenmiştir. LPG’nin yanması için hava ile %2 – 9, doğalgazın ise %5 – 15
arasında karışması gerekmektedir. En ideal karışım oranı ise doğalgaz için %9, LPG için ise
%6,5’tir. Hermetik gaz yakıcı cihazlarda bulunan tek ve/veya iki kademeli fanlar her zaman havayakıt
karışım oranını en ideal şekilde sağlayamamaktadır. Tasarlanan deney setinde, enerjinin daha
verimli bir şekilde kullanımını sağlamak ve çevresel etkilerini minimuma indirmek amaçlanmıştır.
Deney setinde, laboratuvar şartlarından dolayı yakıt olarak LPG kullanılmıştır. Deneyler, yaz
konumunda, kullanım suyu debisi 3, 4 ve 5 lt/dk için her bir debide kullanım suyu sıcaklığı 40, 45
ve 50 °C’de, tasarlanan elektronik devre kartı vasıtası ile kombi fan hızı 8.6, 9.6, 10.6 ve 11,6 m/s
hızlarda deneyler yapılmıştır. Deneylerin sonucunda, harcanan yakıt miktarının değişimi ve baca
gazı analizleri yapılarak sistem performansı deneysel olarak incelenmiştir. Yapılan çalışma sonunda
kullanım suyu debisi 5 lt/dk ve kombi fan hızı minimum seviyede (8,6m/s) iken 10 dakikalık ölçüm
sonucu harcanan yakıt miktarı 210 g, CO emisyon değeri 165 ppm ve NO emisyon değeri 79 ppm
olarak ölçülmüştür. Kullanım suyu debisi 5 lt/dk ve kombi fan hızı maksimum seviyede (11,6 m/s)
iken 10 dakikalık ölçüm sonucu harcanan yakıt miktarı 210 g, CO emisyon değeri 232 ppm ve NO
emisyon değeri 65 ppm olarak ölçülmüştür. Gözlemlenen sonuçlar yakıt miktarında değişim
olmadığı ve fan hızı artırıldığında CO emisyon değerinin arttığı, NOx emisyonlarında ise azalma
olduğu gözlemlenmiştir. Deneyde fan hızı maksimum fan hızından, minimum fan hızına
indirildiğinde suyun sıcaklık değerlerinde 1-2°C artış gözlemlenmiştir. Konfor şartları göz önüne
alındığında aylık 30 saat sıcak su kullanımında 3 lt/dk debi ve 45 °C kullanım suyu için LPG yakıtı
kullanıldığında yapılan deneyler sonucu aylık 215 TL maliyet çıkmaktadır. 3 lt/dk ve 45 °C
kullanım suyu için optimum yanma sonucu sırasıyla 4lt/dk, 5 lt/dk debi ve 45 °C kullanım suyu
sıcaklıkları için harcanan yakıt miktarları kıyaslandığında sırasıyla %29 ve %38,8 tasarruf
sağlamıştır. Yıllık yakıt tasarrufu 1057 TL ve 1527 TL’dir. Aynı deneyler CO emisyonunun toplum
ve çevre sağlığı açısından olumsuz etkilerine bakılarak kıyaslandığında hava fazlalık katsayısı
arttırıldığında CO emisyonlarında sırasıyla %47,7 ve %62 artış gözlemlenmiştir. Ancak NOx
emisyonlarının aynı kıyaslama içerisinde %46,3 ve %52,45 azalış gösterdiği gözlemlenmiş, ErP
yönetmeliği kapsamında 3 lt/dk ve 45 °C kullanım suyunun yaklaşık olarak yönetmeliğe uygun
olduğu, harcanan yakıt miktarı da diğer debi ve kullanım suyu sıcaklıklarına göre de uygun olduğu
yapılan deneyler sonucu göstermiştir. Optimum yanma sağlandığında daha az yakıt tüketimi ile hem
çevre kirlenmesini azaltılabilir hem de kullanıcı ve ülke ekonomisine olumlu anlamda katkı
sağlanmış olunur.