1. Türkiye Sinirbilim Kongresi , Ankara, Türkiye, 10 - 12 Mayıs 2024, ss.62-63
Öğr. Gör. Nurcan KILIÇ
ORCID: 0000-0001-9506-0759
E-Posta: nurcankilic@gazi.edu.tr
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Sağlık
Bilimleri Enstitüsü, Sinirbilim Anabilim Dalı
Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Dil
ve Konuşma Terapisi Anabilim Dalı, Ankara, Türkiye
Doç. Dr., Gülsüm AKDENİZ
ORCID: 0000-0002-9411-3318
E-Posta: gulsumakdeniz@aybu.edu.tr
Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi, Tıp
Fakültesi, Biyofizik Anabilim Dalı,
Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sinirbilim Anabilim
Dalı, Ankara, Türkiye
ÖZET
Amaç (Objectives): Pareidolia, insan beyninin çevredeki rastgele
veya anlamsız uyaranlardan tanıdık nesneler, şekiller veya yüzler
algılamasıdır. En fazla görülen hali yüz pareidoliasıdır. Yüzler, barındırdığı
çok sayıdaki sosyal ipucu sayesinde kişiler arası iletişimde, zihinsel durumlar
ve duygular hakkında bilgi sağlamasıyla önemli bir yer tutmaktadır. Beyinde
yüksek seviyeli duyusal mekanizmalar tarafından işlenen yüzler, görsel algı
sisteminin işlemleme ve bilişsel modülasyonlarını anlama çalışmalarında
kullanılmaya başlanmıştır. Özellikle yüz ve yüz pareidolia görsellerinden
oluşan Pareidolia Testinin nörolojik patoloji, gelişim farklılıkları,
psikolojik etkilenimler, yorgunluk, migren gibi durumlarda önemli bir belirteç
olduğu ortaya konulmuştur. Anormal pareidolia algısı, olumsuz bir kortikal etkilenimin habercisi
olarak görülmüştür. Bu çalışmada Dijital
Pareidolia Testinin deprem gibi travmatik deneyim yaşamış bireylerde
uygulanması ve sonuçların normal sağlıklı bireylerle karşılaştırılması
amaçlanmıştır.
Gereç ve Yöntem (Methods): Yapılan ön çalışmada 15 depremzede (E:7,
K:8), 15 normal sağlıklı (E:7, K:8) olmak üzere 30 yetişkin katılımcının
verileri kullanılmıştır. Katılımcılara, Dijital Pareidolia Testi’nde nötr
ifadeli 10 tane face, 10 tane de face pareidolia görseli gösterilmiş ve her
görsel için ifadenin olumlu mu yoksa olumsuz mu olduğunu belirtmeleri
istenmiştir. Bulgular (Results): Yapılan analizler sonucunda depremzede
grupta olumsuz ifade görme lehine daha fazla cevap alınırken gruplar arasında anlamlı
fark ortaya çıkmıştır (p=0,001˂0,005). Cinsiyet faktörü açısından
değerlendirildiğinde ise kadın katılımcılar erkeklere oranla daha fazla olumsuz
ifade gördüklerini belirtmiş ve bu fark istatistiksel olarak da anlamlı
bulunmuştur (p=0,001˂0,005).
Sonuç (Conclusion): Sonuçta literatürle uyumlu olarak Dijital
Pareidolia Testinin deprem gibi duygusal travma yaşamış bireylerde görsel
algının değerlendirilmesinde iyi bir belirteç olarak kullanılabileceği ortaya
konmuştur.
Anahtar
Kelimeler (Keywords): Pareidolia, görsel algı, deprem