Akademik Veri Yönetim Sistemi
INTERNATIONAL EDUCATION CONGRESS (EDUCongress), Ankara, Türkiye, 20 - 23 Eylül 2023, ss.135-144
Bu araştırmanın amacı, öğretmen adayları ve çalışan öğretmenlerin medya okuryazarlık düzeylerini belirlemeyi
amaçlayan, Türkçe olarak tam metni yayımlanmış makalelerde incelenen değişkenleri ve bu değişkenlerin medya
okuryazarlığı üzerine etkisini ortaya koymaktır. Bu amaç kapsamında doküman inceleme yöntemiyle ele alınan 10
makale Microsoft Excel programında incelenmiş; değişken sayısı öğretmen adayları için 22, çalışan öğretmenler için
6 olarak tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarına yönelik hazırlanan çalışmalarda ele alınan değişkenlerin ilk sırasında
cinsiyet (f=10) gelmektedir. Cinsiyet değişkenini öğretmen adaylarının öğrenim gördükleri sınıf seviyesi (f=5) ve
öğrenim gördükleri ana bilim dalı (f=4) takip etmektedir. Buna göre öğretmen adaylarının medya okuryazarlıklarını
etkileyen değişkenleri ele alan çalışmalardan 3’ünde erkek, 2’sinde kadın öğretmen adaylarının medya okuryazarlık
düzeylerinin daha yüksek olduğu belirtilmiştir. Son sınıftaki öğretmen adaylarının ve Okul Öncesi Eğitimi, Tarih
Eğitimi ve Türkçe Eğitimi Ana Bilim Dallarında öğrenim gören öğretmen adaylarının medya okuryazarlıkları diğer
sınıf ve ana bilim dallarına kıyasla daha yüksek çıkmıştır. Çalışan öğretmenlerin medya okuryazarlık düzeylerini
belirlemeyi amaçlayan tek çalışmada ise değişken olarak branş, cinsiyet, eğitim durumu, kıdem, görev yapılan okul
türü ve görev yapılan okulun sosyoekonomik seviyesi değişkenleri incelenmiştir. Buna göre fen bilimleri
öğretmenlerinin, kadın öğretmenlerin, lisansüstü eğitim alan öğretmenlerin, kıdem yılı düşük öğretmenlerin,
ortaokullarda görev yapan öğretmenlerin ve sosyoekonomik seviyesi düşük okullarda çalışan öğretmenlerin medya
okuryazarlık düzeyleri daha yüksek çıkmıştır. İncelenen çalışmalarda sıklıkla t testi ve tek yönlü varyans analizi
kullanılmıştır. Çalışmalarda incelenen değişkenler ve bu değişkenlerin öğretmen adayları ve çalışan öğretmenlerin
medya okuryazarlık düzeyleri üzerine etkisinin göz önünde bulundurulması bu konuda çalışacak araştırmacılar, kitap
yazarları ve öğretmen yetiştiren akademisyenler için yol gösterici olacaktır.