FARKLI AĞAÇ TÜRÜ VE LİF YÖNLERİNİN DİNAMİK EĞİLME DİRENCİNE ETKİSİ

Creative Commons License

İMİRZİ H. Ö., DÖNGEL N., BÜLBÜL R., GÖKBULUT N.

4th International Turkish World Enginering and Science Congress, 30 November-03 December, 2023, Antalya, Türkiye, 30 Kasım - 03 Aralık 2023, (Tam Metin Bildiri)

  • Yayın Türü: Bildiri / Tam Metin Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Açık Arşiv Koleksiyonu: AVESİS Açık Erişim Koleksiyonu
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Dinamik eğilme şok direnci (gerilmesi), ağaç malzemenin ani (şok) tesir eden kuvvetlere karşı gösterdiği gerilmelerdir/dirençlerdir. Uygulamada, merdiven, spor aletleri, alet sapları, rüzgar ve su yükleri, taşıt araçlarında kullanılan ahşaplar (deniz, kara ve uçak), inşaatta kullanılan bazı ahşap yapı elemanları, ağaç malzemenin maruz kaldığı örnekler olarak verilebilir. Genellikle kullanım durumlarına göre ağaç malzemeler dinamik şok neticesinde kırılmalara maruz kalmaktadır. Bu çalışmada, ağaç işleri ve mobilya endüstrisinde yaygın olarak kullanılan ağaç türlerinden; Sarıçam (Pinus sylvestris), Sapsız Meşe (Quercus petraea), Doğu Kayını (Fagus orientalis Lipsky), Kestane (Castanea sativa) ve Dişbudak (Fraxinus excelsior) ağaç malzeme örneklerinin, farklı lif yönlerinde teğet, radyal ve en kesitte yaklaşık 45 derece açılı olarak hazırlanmış deney örneklerinin dinamik eğilme, dinamik şok değerlerinde kJ/m2 meydana gelen mekanik değişim davranışları incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda, 5 farklı ağaç türü, 3 farklı lif yönünde teğet, radyal ve 45° ve her numuneden tekerrür sayısı 10 adet tekrar olacak şekilde toplamda 150 adet deney örneği TSE standardına uygun olarak hazırlanmıştır. Deney örnekleri 20°C sıcaklık ve %65 bağıl nem ortam şartlarında iki hafta süre ile bekletilmiş ve istenilen rutubet şartlarına getirilerek, ISO 13061-10 standardına göre dinamik şok/impact eğilme test cihazında dinamik eğilme (şok) testlerine tabi tutulmuş ve deney örneklerinin kJ/m2 değerleri elde edilmiştir. Deney sonuçları değerleri, Ormancılık ve Ağaç işlerinde sıklıkla kullanılan Mstat-c adlı istatistik programında çoklu varyans analizine tabi tutularak istatistiksel anlamda farklılıkları belirlenmiş ve en küçük önemli farklılık testleri için LSD değerleri hesaplanmıştır. Sonuç olarak, en yüksek dinamik eğilme direnci değeri liflere dik-teğet yönde hazırlanan Meşe ağaç türünde elde edilirken, en düşük dinamik eğilme direnci değeri ise enine kesitte 45 derece açılı olarak hazırlanmış Dişbudak ağaç türü örneklerinde elde edilmiştir.