Akademik Veri Yönetim Sistemi
Türk Periodontoloji Derneği 54. Uluslararsı Bilimsel Kongresi, Ankara, Türkiye, 14 - 16 Kasım 2025, sa.8, ss.75-83, (Tam Metin Bildiri)
Yara iyileşmesi, hemostaz, enflamasyon,
proliferasyon ve remodeling fazlarından oluşan
karmaşık bir süreçtir. Oral yaralar, tükürük,
mikrobiyota ve mekanik travma nedeniyle deri
yaralarından farklılık gösterir ve periodontal cerrahi
sonrası iyileşme zorluklarıyla karşılaşılabilir [1]. Bu
nedenle, iyileşmeyi hızlandıran ve komplikasyonları
azaltan adjuvan terapilere ihtiyaç duyulmaktadır.
Astaksantin (AST), mikroalg ve deniz ürünlerinden
elde edilen karotenoid olup, E vitamininden 500
kat daha güçlü antioksidan aktiviteye sahiptir [2].
Antioksidan etkilerinin yanı sıra antiinflamatuvar,
immünmodülatör ve antikanserojen özellikleri
de tanımlanmıştır [3]. Son yıllarda AST’nin yara
iyileşmesi üzerine olumlu etkiler gösterdiği bildirilse
de [3, 4] periodontal dokularda sistemik ve topikal
etkileri karşılaştıran literatüre ulaşılmamıştır.
Matrix metalloproteinaz-9 (MMP-9), yara
iyileşmesinin erken döneminde hücre göçü ve
ekstrasellüler matriks (ECM) düzenlenmesinde
kritik rol oynar; ancak aşırı ekspresyonu kronik
yaralarla ilişkilendirilmiştir [5]. S100A4 ise fibroblast
aktivasyonu, hücre göçü ve anjiyogenezi düzenleyen
bir proteindir [6]. Bu çalışmada, sistemik ve topikal
AST uygulamalarının rat palatal mukozasında
sekonder yara iyileşmesi üzerindeki etkilerini
karşılaştırmak ve olası mekanizmaları MMP-9 ve
S100A4 ekspresyonları üzerinden açıklamaktır. Bu
çalışmanın hipotezi, topikal AST uygulamasının
sistemik uygulamaya kıyasla daha hızlı ve etkili yara
iyileşmesi sağlayacağıdır. Bu çalışma, periodontal
cerrahi sonrası sekonder yara alanlarının yönetiminde
astaksantinin klinik kullanım açısından potansiyelini
araştırmayı amaçlamakta ve oral mukozada topikal
formunun sistematik olarak değerlendirildiği ilk
araştırma olma özelliğini taşımaktadır.