COVID-19 HASTALIĞINA, KOMPLİKASYONLARINA VE AŞISINA BAĞLI BAŞAĞRILARININ NÖROLOJİ KLİNİKLERİNDEKİ PREVALANSI: HEAD-MENAA ÇALIŞMASI ALT GRUP ANALİZİ

Genç H., Vurallı D., Uludüz D., Ekizoğlu E., Kissani ., Lusorganov O., ...Daha Fazla

58. Ulusal Nöroloji Kongresi, Antalya, Türkiye, 19 - 24 Kasım 2022, ss.1036

  • Yayın Türü: Bildiri / Özet Bildiri
  • Basıldığı Şehir: Antalya
  • Basıldığı Ülke: Türkiye
  • Sayfa Sayıları: ss.1036
  • Gazi Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Amaç: Dünya üzerinde 6,5 milyondan fazla insanın ölmesine yol açan SARS-CoV-2’nin neden olduğu COVID-19 pandemisi birçok sistemi etkilemekle birlikte en sık görülen nörolojik semptomlar arasında başağrısı yer almaktadır. Bu çalışmamızda COVID-19 enfeksiyonuna, COVID-19 komplikasyonlarına ve COVID-19 aşılarına bağlı başağrıları ile nöroloji uzmanlarının ne oranda karşılaştığı araştırıldı. Ayrıca Türkiye, Afrika, Asya ve Orta doğu bölgeleri arasındaki farklılıklar değerlendirildi. Gereç ve Yöntem: Bu çok merkezli, uluslararası, kesitsel çalışmada; 13 ülkeden 69 başağrısı uzmanı, nöroloji kliniklerine başvuran başağrısı hastalarını değerlendirdi. Araştırmacılar, Nisan ve Mayıs aylarında ardışık beş hafta boyunca, her hafta “araştırma randomizer” programı tarafından seçilen belirli bir mesai gününde hastaları değerlendirdi. Araştırmacılar, hastaları değerlendirirken Head-MENAA çalışma anketini ve ICHD-3 kriterlerini kullandı. Çalışmaya 3454 başağrısı hastası dahil edildi. Bulgular: Tüm hastalar içerisinde COVID-19 başağrısı %3,4 (126 olgu) oranında izlendi ve hastaların %73,8’i kadın idi. COVID19 komplikasyonları ile ilişki başağrısı %1,2 (46) idi ve hastaların %73,9 kadın hastalardan oluşuyordu. Son olarak COVID aşısı ile ilişkili başağrısı ise %1,5 (55) oranında görüldü ve hastaların %74,5 kadındı. Yaş ortalamaları sırasıyla 43,09±15,71, 43,37±13,67 ve 41,87±15,65 şekline benzerdi. Bölgelere göre farklılıklar Şekil 1 ‘de belirtilmiştir. Sonuç: COVID-19 başağrısı ile COVID-19’un serebral venöz sinüs trombozu, inme gibi komplikasyonlarına veya COVID-19 aşısına bağlı olarak gelişen, yeni ortaya çıkan başağrısı tipleri nöroloji pratiğinde %1,2-%3,5 gibi oranlarda ortaya çıkmaya devam etmektedir. Bu başağrıları tüm bölgelerde baskın olarak kadınlarda (>%70) görülmüştür. Çalışmamızda saptanan bölgeler arasındaki farklılıklar ağrının özellikleri, sosyokültürel etkenler, genetik faktörler, aşıya ulaşım gibi çeşitli etkenlerden kaynaklanabilir. Verilerimiz bu konuda çalışmaların devam etmesi gerektiğinin altını çizmektedir.