Research Information System
JOURNAL OF THE FACULTY OF ENGINEERING AND ARCHITECTURE OF GAZI UNIVERSITY, vol.40, no.3, pp.1611-1623, 2025 (SCI-Expanded)
Askeri teknolojilerin hızla gelişmesi, konvansiyonel harp kavramının dönüşmesine ve farklılaşmasına neden olmuş, bu bağlamda hibrit savaş kavramı ortaya çıkmıştır. Bu yeni savaş konseptiyle muharebe ortamlarının etki alanları genişlemiş ve değişim geçirerek birçok alanda yönetilen bir kavram haline gelmiştir. Bu değişim, farklı savaş ekipman ve teçhizatlarının kullanımını zorunlu kılmıştır. Son yıllarda savaşlara en çok etki eden askeri teknolojilerden biri İnsansız Hava Araçları (İHA)'dır. Gelişmiş ordulara sahip devletler, bu savaş ekipmanlarını envanterlerinde bulundurarak askeri operasyonlarda yoğun şekilde kullanmaktadır. Ancak muharebe ortamındaki başarı, yalnızca bu teknolojilerin envanterde bulundurulmasına değil, bu teknolojilerin etkin bir şekilde planlanmasına da bağlıdır. Bu çalışmada, her askeri operasyonun öncesinde veya gerçekleştiği esnada yapılması gereken; istihbarat toplama ve fiziksel saldırı görevlerinin gerçekleştirileceği minimum maliyetli yol planlamasını ve irtifa seviyelerini bulmak için bir karma tam sayılı doğrusal programlama modeli önerilmiştir. Geliştirilen model irtifa seviyelerini modelin bileşeni olarak ele alması, rotalamayı yaparken göreve uygun faydalı yük planlamasını gerçekleştirmesi ve İHA’ların faydalı yük kapasitesi, asma noktası sınırı, havada kalma süresi gibi tüm fiziksel kısıtlamalarını gözeterek görev atamasını gerçekleştirmesiyle literatürdeki diğer modellerden ayrılmaktadır. Geliştirilen model küçük, orta ve büyük ölçekli 9 farklı senaryoda test edilip çözümler sunulmuştur. Ayrıca minimum mesafeli yol planlarıyla mevcut çözümler karşılaştırılarak duyarlılık analizi gerçekleştirilmiştir. Sonuçlar tartışılarak gelecek çalışmalara öneriler getirilmiştir.