Türkçe Özet:
Toplumsal ibadet ve sosyo-kültürel yaşamın merkezinde yer alan camilerin etkin bakımı, büyük ölçüde yerleşik cami görevlileri tarafından üstlenilen bir sorumluluktur. Ancak, bu karmaşık tesislerin bakımının kolaylığı veya zorluğuna ilişkin görevli perspektifi sıklıkla göz ardı edilmektedir. Bu çalışma, İskân Sonrası Değerlendirme (İSD)¹ çerçevesini kullanarak, Ankara'nın dört merkez ilçesindeki (Çankaya, Mamak, Sincan ve Yenimahalle) büyük camilerde bakım kolaylığı algısını, doğrudan bakımdan sorumlu cami görevlilerinin (İmam ve Müezzinler) bakış açısıyla değerlendirmektedir. Yapılandırılmış bir anket aracılığıyla yürütülen araştırma, görevlilerin çeşitli bakım konularındaki deneyimlerine ve algılarına ilişkin ampirik veriler toplamaktadır. Analiz, bu algıları farklı ilçeler arasında karşılaştırmakta; cami boyutu, yaşı, tasarımı ve konumu gibi faktörlerden etkilenebilecek ortak zorlukları ve potansiyel farklılıkları belirlemektedir. "Görevli kullanıcı" perspektifine odaklanarak, bu çalışma, cami mimarisinin pratik sürdürülebilirlik sorunlarına dair kritik içgörüler sunmakta; bu hayati toplumsal varlıkların uzun vadeli sürdürülebilirliğini ve operasyonel verimliliğini artırmayı amaçlayan gelecekteki tasarım uygulamaları, malzeme seçimleri ve tesis yönetimi stratejilerini bilgilendirmek için değerli veriler sağlamaktadır.
¹ Yazar A.Y.Toprakli'nın "Post Occupancy Evaluation" için önerdiği Türkçe terminoloji.
Anahtar Kelimeler: Cami Mimarisi, Bakım Kolaylığı, İskân Sonrası Değerlendirme (İSD), Tesis Yönetimi, Kullanıcı Algısı, Görevli Kullanıcı, Cami Görevlileri, Ankara, Türkiye.
English Abstract:
Mosques, central to community worship and socio-cultural life, necessitate effective maintenance, a responsibility largely borne by resident mosque officials. Yet, their perspective on the ease or difficulty of maintaining these complex facilities is often overlooked. This study employs a Post-Occupancy Evaluation (POE) framework to specifically assess the perceived ease of maintenance in major mosques across four key districts of Ankara (Çankaya, Mamak, Sincan, and Yenimahalle), directly from the viewpoint of the mosque officials (Imams and Muezzins) responsible for their upkeep. Through a structured questionnaire survey, the research gathers empirical data on officials' experiences and perceptions regarding various maintenance aspects. The analysis compares these perceptions across different districts, identifying common challenges and potential variations influenced by factors such as mosque size, age, design, and location. By focusing on the "employee user" perspective, this study provides crucial insights into the practical maintainability issues of mosque architecture, offering valuable data to inform future design practices, material selections, and facility management strategies aimed at enhancing the long-term sustainability and operational efficiency of these vital community assets.
Keywords: Mosque Architecture, Ease of Maintenance, Post-Occupancy Evaluation (POE), Facility Management, User Perception, Employee User, Mosque Officials, Ankara, Turkey.
