Akademik Veri Yönetim Sistemi
Globets 2019 Conference, 2nd International Conference on Education, Technology and Science, Girne, Kıbrıs (Kktc), 11 - 14 Nisan 2019
Plastinasyon, anatomik örneklerin işlemlerden geçirilerek
morfolojik yapısından hiçbir şey kaybetmeden uzun yıllar boyunca
saklanabilmesini sağlayan bir yöntemdir. Silikon plastinasyonu diğer
plastinasyon yöntemlerine kıyasla kolay, materyal rengini kaybettirmeyen ve
örneklerin bütün halinde plastine edilmesine imkan sağlayan bir yöntemdir.
Biyoloji eğitimi laboratuvarlarında örneklerin saklanması için en sık
kullanılan kimyasal formaldehittir. Formaldehit oda sıcaklığında gaz haline
geçen, yanıcı, suda iyi çözünen, renksiz, tahriş edici ve zehirli bir gazdır.
Formaldehitin bu özelliklerinden dolayı öğrenciler ve eğitmenler eldiven, maske
kullanmadan inceleyebilecekleri kokusuz, kuru, zehirsiz ve dayanıklı bir eğitim
materyaline ihtiyaç duymaktadır. Bu çalışma laboratuvar derslerinde kullanılan
örneklerin daha dayanıklı olmasını ve öğrencilerin sağlığa zararlı olmayan
materyallerle çalışmasını sağlamak için yapılmıştır. Çalışmada kullanılacak
örnekler Gazi Eğitim Fakültesi Biyoloji Eğitimi Ana Bilim Dalı Omurgalı
Hayvanlar Sistematiği Laboratuvarında uzun yıllardır formaldehitte saklanan
balık türlerinden farklı taksonları ayırt edebilecek şekilde seçilerek silikon
plastinasyonu yöntemiyle plastine edilmiştir. Örnekler silikon plastinasyonu
basamaklarını oluşturan fiksasyon, dehidrasyon, emdirme ve sertleştirme
basamaklarından geçirilmiştir. Plastinasyon basamaklarının tamamlanma süresi
kullanılan örneklerin büyüklüğüne bağlı olarak 1 hafta ile 1 ay arasında
değişmiştir. Elde edilen plastinatlar alan uzmanları tarafından incelenmiş ve
plastinat örneklerin sistematikte kullanılan tüm morfolojik özelikleri koruduğu
belirlenmiştir. Ayrıca plastinatları kullanan öğrenci ve öğretim elemanlarının
materyal hakkındaki görüşleri nitel veri toplama araçlarından yarı
yapılandırılmış görüşme soruları ile değerlendirilmiştir. Alan uzmanları
plastinat örnekleri ile çalışmanın; çalışma süresini uzattığını ayrıca
örneklerin yıpranmadan uzun yıllar kullanılabileceğini bildirmişlerdir. Anahtar
Kelimeler: Biyoloji eğitimi, plastinasyon, omurgalı hayvan, uzman görüşü.