Mevcut araştırmada, özel eğitim öğretmen adaylarının ağır ve çoklu yetersizliği olan çocuklara yönelik metaforik algıları incelenmiştir. Nitel araştırma yöntemlerinden fenomenoloji (olgubilim) ile desenlenen çalışmanın katılımcılarını Türkiye genelindeki farklı üniversitelerde özel eğitim öğretmenliği lisans programlarına devam eden 133 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Araştırma verileri, gerekli etik izinler alınarak 12 gün süresince elektronik ortamda toplanmıştır. Çevrim içi anket aracılığı ile elde edilen veriler, nitel araştırma analiz tekniklerinden içerik analizi kullanılarak çözümlenmiştir. Çalışmanın sonucunda, öğretmen adayları tarafından toplam 76 farklı metafor geliştirilmiştir. Söz konusu metaforlar sekiz kategoriye ayrılarak ele alınmıştır. Bu kategoriler 1) karmaşıklık, 2) değerlilik, 3) gizemlilik, 4) farklılık, 5) zorluk, 6) gelişebilirlik, 7) saflık/masumluk ve 8) diğer olarak belirlenmiştir. Özel eğitim öğretmen adayları genel olarak ağır ve çoklu yetersizliği olan çocuklar için olumlu metaforlar üretmiş ve söz konusu kavrama yönelik tanım özelliklerine vurgu yapan metaforlar tercih etmişlerdir. Araştırma bulguları alanyazın çerçevesinde tartışılarak öğretmen yetiştirme uygulamalarına ve ileriye dönük araştırma önerilerinde bulunulmuştur.
In the current study, pre-service special education teachers’ metaphorical perceptions of children with severe and multiple disabilities were examined. The participants of the study, which was designed with phenomenology, one of the qualitative research methods, consisted of 133 pre-service teachers attending special education undergraduate programs in different universities across Türkiye. The research data were collected electronically for 12 days after obtaining the necessary ethical permissions. The data obtained through an online questionnaire were analyzed using content analysis, one of the qualitative research analysis techniques. As a result of the study, a total of 76 different metaphors were developed by pre-service teachers. These metaphors were divided into eight categories. These categories were 1) complexity, 2) preciousness, 3) mysteriousness, 4) difference, 5) difficulty, 6) developability, 7) purity/innocence and 8) other. Pre-service special education teachers generally produced positive metaphors for children with severe and multiple disabilities and preferred metaphors that emphasized the definition characteristics of the concept in question. The findings of the research were discussed within the framework of the literature, and suggestions were made for teacher training practices and future research.
