Akademik Veri Yönetim Sistemi
5th International Conference on Engineering and Applied Natural Sciences, Konya, Türkiye, 25 - 26 Ağustos 2024, cilt.1, sa.2658, ss.188
Ticari olarak kostik soda olarak adlandırılan inorganik bir bileşik olan sodyum hidroksit (NaOH)
katı formda beyaz renkli, kokusuz, suda kolaylıkça çözünebilen alkali bir bileşiktir. NaOH laboratuvar koşullarında CO2 gibi karbon içerikli maddelerin ortamdan uzaklaştırılmasında, endüstriyel olarak ipek,
kâğıt, boya ve deterjan üretimi, lavabo açıcı, petrol rafinerilerinde nötralizasyon gibi çok çeşitli alanlarda kullanım özelliği göstermektedir. Sodyum hidroksit su sistemlerinde pH seviyelerinde ani ve şiddetli değişimler yaratabilmektedir. Midyelerde toplam hemosit sayısı (THCs) genel sağlık ve stres durumu
hakkında bilgi veren bir parametredir. Çevresel stresörlere maruz kalan kabuklu türlerinde hemosit sayılarında değişikler meydana gelerek bağışıklık sistemini stümile edebilmekltedir. Laboratuvara getirilen Unio delicatus türü midyeler ön deneylere alınmış ve LC50 miktarı (88,51 mg/L) tespit edilmiştir. Akut deneyde LC50’nin sublethal dozları olan ½ ve ¼ oranlarında dozlama yapılmıştır. Deney,
24 ve 72 saatlik periyotlarda çift tekrarlı olarak yürütülmüştür. Maruziyet sonunda Midyelerin hemolenf dokuları alınarak 1:1 oranında formalin ile fikse edilmiştir. Ardından ışık mikroskobub altında 3 tekrarlı
sayım yapılmıştır. NaOH’in THCs üzerine etkileri Şekil 1. de gösterilmiştir. 24 saatlik NaOH maruziyetlerinde midyelerin THCs seviyelerinde D1 ve D2 de kontrol grubuna göre önemli derecede artış gösterirken (p<0,05), 72 saatlik maruziyette THCs seviyelerinde kontrol grubuna göre önemli bir farklılık görülmemiştir (p>0,05). Bu durum midyelerin akut maruziyetlerde bağışıklık sisteminin hızla devreye girdiğini, sonrasında ise fizyolojik stabilizasyonun sağlandığını göstermektedir. Bu çalışma ile literatürde genellikle çözücü vb. yardımcı görevde kullanılan NaOH’ın tatlısu midyeleri üzerine doğrudan etkileri gösterilmiştir.