3. Uluslararası Lisansüstü Çalışmalar Kongresi, Ankara, Türkiye, 14 - 17 Haziran 2023, ss.857-858
Gelişen teknoloji ve internete bağlı cihaz sayısındaki artış kablosuz haberleşme sistemlerinin
veri iletiminde kullandığı frekans spektrumunu verimsiz ve esnek olmayan bir noktaya
taşımıştır. Frekans kanalları uluslararası standartlara ve ülke politikalarına göre sınırlı aralıkta
belirlendiğinden dolayı mevcut frekansı verimli hale getirmek gerekmektedir. Ayrıca yeni
servislerin veya mevcut olanların geliştirilmesi için de boş frekans bantlarına ihtiyaç
duyulmaktadır. Bu durumu aşmak için dinamik spektrum tekniklerine dayanan bilişsel radyo
teknolojisi geliştirilmiştir. Normal şartlarda, belirlenen bir frekans kanalını sadece birincil
kullanıcılar kullanabiliyor iken dinamik spektrum algılama teknikleri ile boş spektrum kanalları
tespit edilerek ikincil kullanıcıların hizmetine sunulabilir hale gelmiştir. Spektrum algılama,
ağda bulunan düğümlerin kooperasyonları ile performansın artırılabildiği bir işlemdir. Ancak
nesnelerin interneti ağlarında bulunan sınırlı kaynaklı sensör düğümlerini bu kooperasyona
dahil edecek inisiyatif mekanizmalarına ihtiyaç vardır. Bu çalışmada, nesnelerin interneti
ağlarındaki dinamik spektrum algılama işlemlerinin kooperatif yapılabilmesine olanak
sağlayan yeni bir yaklaşım geliştirilmiştir. Yapılan yardımlar için “kazanılan”, istenilen
yardımlar için ise “harcanan” bir “ağ para birimi” kullanılması düşünülmüştür. Tasarlanan
sistemde, belirli bir alana yayılmış sensör düğümleri ağda bulunan diğer düğümlerden boş
frekans tespiti için yardım talep etmektedir. Yardım taleplerine alınan yanıtlara göre boş
frekanslar kullanılarak veri iletimi gerçekleştirilir. Düğümler tarafından boş frekans
spektrumunun algılanması için enerji tabanlı algılama yöntemi kullanılmıştır. Spektrum
algılama iş birliği mekanizmasındaki işlemlerin kayıtları ise dağıtık veri tabanı teknolojisine
dayanan blok zinciri ağına entegre edilmiştir. Ayrıca sistem akışlarının kontrolü için blok
zinciri üzerinde çalışan, yürütülebilir bir kod parçası olan akıllı sözleşmeler kullanılmıştır.
Akıllı sözleşme şartlarının yerine getirilmesinden sonra yardım isteyen sensör düğümlerinden,
doğru yardımda bulunan sensör düğümlerine doğru ödeme işlemi gerçekleştirilmektedir.
Sensör düğümlerinin spektrum algılama yardımı sonrası diğer düğümlere ödemesi gereken
bakiyenin yeterli olmadığı durumlar için itibar değerine bağlı borç sistemi geliştirilmiştir. İtibar
değerinin hesaplanması için farklı parametreler kullanılmıştır. Her düğüm için hesaplanan itibar
değeri, belirlenen eşik değerinin üstünde ise bu düğümler güvenli ve borç alabilir, eşik
değerinin altında ise güvenilmez ve borç alamaz olarak sınıflandırılmıştır. Bu çalışmanın amacı,
bilişsel radyo teknolojisi sayesinde elde edilen dinamik spektrum kullanımının performansını
artırmak için akıllı sözleşmeler ve blok zinciri yapısı kullanan bir inisiyatif mekanizması
oluşturmaktır. Bu mekanizma ile nesnelerin interneti ağlarının daha verimli hale getirilmesi,
itibar değerine bağlı borç mekanizması ile daha fazla sensörün yardımlaşma mekanizmasına katılımının sağlanması ve ağda bulunan kötü niyetli sensörlerin tespitinin sağlanması
hedeflenmiştir. Sonuçlar, kooperatif tabanlı spektrum algılama ve itibara bağlı borç
mekanizmasının birlikte kullanımının nesnelerin interneti ağlarında verimi ve güvenliği
artırdığını göstermektedir.
The developing technology and the growing number of devices connected to the internet
have moved the frequency spectrum used in wireless communication systems for data
transmission to an inefficient and inflexible point. Since frequency channels are determined
limited range according to international standards and country policies, it is necessary to make
the current frequency more efficient. Additionally, empty frequency bands are also needed for
the development of new services or existing ones. To overcome this situation, cognitive radio
technology based on dynamic spectrum has been developed. Under normal conditions, a
designated frequency channel can only be used by primary users, but with dynamic spectrum
sensing techniques, empty spectrum channels can be detected and made available to secondary
users. Spectrum sensing is a process that can enhance performance through the cooperation of
nodes in the network. However, there is a need for initiative mechanisms to engage the limited
resource sensor nodes in Internet of Things (IoT) networks in this cooperation. In this paper, a
new approach is developed to enable cooperative dynamic spectrum sensing in IoT networks.
It is proposed to use a "network currency" called "earned" for the provided assistance and
"spent" for the desired assistance. In the designed system, sensor nodes spread over a certain
area request assistance from other nodes in the network for empty frequency detection. Data
transmission takes place using empty frequencies based on the responses received to the
assistance requests. Energy-based detection methods are used by nodes to detect empty
spectrum bands. The records of transections in the spectrum sensing cooperation mechanism
are integrated into a blockchain network based on distributed database technology. In addition,
smart contracts, an executable piece of code that runs on the blockchain, are used to control the
system flows. After fulfilling the conditions of the smart contracts, payment transactions are
executed from the sensor nodes in need of assistance to the sensor nodes that provided accurate
assistance. A debt system based on reputation value has been developed for situations where
sensor nodes do not have sufficient balance to make payments to other nodes after spectrum
sensing assistance. Different parameters were used to calculate the reputation value. If the
calculated reputation value for each node is above the specified threshold, these nodes are
classified as trustworthy and can borrow, while if it is below the threshold, they are classified
as unreliable and cannot borrow. The aim of this study is to create an initiative mechanism using
smart contracts and blockchain structure to enhance the performance of dynamic spectrum
utilization achieved through cognitive radio technology. With this mechanism, it is aimed to
make the IoT networks more efficient, to ensure the participation of more sensors in the
cooperation mechanism with the debt mechanism based on reputation value and to detect
malicious sensors in the network. The results demonstrate that the combined use of cooperativebased spectrum sensing and debt mechanism based on reputation value improves efficiency and
security in IoT networks.