Akademik Veri Yönetim Sistemi
Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Dergisi, 2020 (Hakemli Dergi)
ÖZ: İşitsel yetersizlikten etkilenen bireylerde; konuşmanın anlaşılması en kolay etkilenen ve gündelik hayatı en çok etkileyen
işlevsel kayıptır. Bu balamda işitsel değerlendirmede konuşma bir ses uyaranı olarak kullanılmakta ve hem işitme eşiklerinin
belirlenmesinde hem de eşik üstü değerlendirmelerde kullanılmaktadır. Bu balamda yalnızca sesbirimleri kullanılabildiği gibi tek
ve çok heceli sözcükler ve cümlelerden de yararlanılmaktadır. Konuşma seslerinin, özellikle sözcük ve cümlelerden oluşanların
denekler tarafından anlaşılabilmesi için, genel bilinirliği yüksek örneklerden seçilmesi ve dilin genel parça ve parçalarüstü yapısına
uygun olması gerekir. Ülkemizde odyolojide konuşma testlerinde kullanılagelen sözcük ve cümle listeleri ve metinleri dilbilimsel
yönden inceleyen çok az çalışma vardır. Biz bu çalışmada ülkemizde “speech reception threshold (SRT)” (Konuşmayı Anlama
Eşiği) testinde kullanılan üç ayrı üç heceli sözcük listesini (Hacettepe, Marmara ve Güven listeleri) Çağdaş Türkiye Türkçesinin
en önemli özelliklerinden olan büyük ve küçük ünlü uyumu yönünden inceledik. Sonuçlar, listelerde yer alan toplam 249 ayrı
sözcüğün % 67,87’sinin her iki ünlü uyumuna da uyduğunu ve listeler arasında ünlü uyumuna uymama oranlarının kayda deer
farklılık göstermediini ortaya koymuştur. Bu çalışmanın sonuçları, büyük ve küçük ünlü uyumuna uyan ve uymayan sözcüklerin
farklı tip ve derecede işitme kaybı olan bireylerde farklılık gösterip göstermediğinin test edilmesinde kullanılacak olup bu bilgi,
ayrıca, gelecekte odyoloji testlerinde kullanılmak üzere hazırlanacak yeni konuşma listelerinin hazırlanmasına da ışık tutacaktır.
Anahtar Kelimeler: Büyük Ünlü Uyumu, Küçük Ünlü Uyumu, Konuşmayı Anlama Eşiği; Odyoloji
Evaluation of Trisyllabic Words Used in Audiology From The Aspect of Palatal And Labial Harmony
of Turkish
ABSTRACT: Among the individuals affected by hearing impairment, speech understanding is the functional loss that is most easilyaffected and that affects the everyday life most of all. Within this context, speech is used not only as a sound stimulus in the auditory evaluation but also in determining the hearing thresholds and in supra-threshold evaluations. In this regard, not only can phonemes be used but also monosyllabic and polysyllabic words and sentences are made use of. For the speech sounds, especially those consisting of words and sentences, to be understood by the samples, they should be chosen from the generally-known examples, and be appropriate for the segmental and suprasegmental structures of the language. In our country, there are very few studies examining the word and sentence lists and texts used in speech tests in audiology from a linguistic point of view. In this study, we examined three different trisyllable words (Hacettepe, Marmara and Güven lists) used in the “Speech Reception Threshold (SRT)” test in our country in terms of the palatal and labial harmony, which are the most significant features of Modern Turkish Language. The results revealed that 67.87% of the total 249 different words included in the lists are in agreement withpalatal and labial harmonyand that the rates of disagreeing with palatal and labial harmonydo not differ significantly between the lists. The results of this study will be used to test whether the words that obey and do not obey the palatal and labial harmony differ in individuals with different types and degrees of hearing loss, and what is more, this information will also shed light on the preparation of new speech lists to be used in audiology in the future.
Keywords: Palatal Harmony, Labial Harmony, Speech Reception Threshold, Audiology