Akademik Veri Yönetim Sistemi
18. Ulusal El ve Üst Ekstremite Kongresi- 7. Ulusal El Rehabilitasyonu Kongresi , Eskişehir, Türkiye, 24 - 27 Mayıs 2023, ss.88
Giriş-Amaç: El başparmağı trapeziometakarpal ekleminde osteoartrit (OA) olan hastalarda ağrı, çoğunlukla birincil yakınma sebebi olup, kavrama kuvveti ve el fonksiyonlarında azalmaya sebep olmaktadır. Ancak bu hasta grubunda ağrı şiddetinin, eklemdeki dejenerasyon derecesini her zaman yansıtmayabildiği görülmüştür. Bunun nedeni olarak, eklemin primer duyu siniri olan radial sinir yüzeyel dalı etkileniminin ağrı düzeyine katkıda bulunduğu gösterilmiştir. Bu nedenle, radial sinir mobilizasyonunun ağrı düzeyini ve beraberinde el fonksiyonunu iyileştireceği düşünülmüş ve bu çalışmada radial sinir mobilizasyon egzersizlerinin, ağrı, kavrama kuvveti ve fonksiyon üzerine etkisi araştırılmıştır.
Gereç-Yöntem: Prospektif, randomize kontrollü bu çalışmaya trapeziometakarpal OA tanılı toplam 61 hasta (mobilizasyon=30, kontrol=31) dahil edildi. Değerlendirmelerden önce hastaların yaş, cinsiyet ve ameliyat öyküsü bilgileri kaydedildi. Ağrı düzeyi (dinlenme, aktivite ve gece) VAS ile değerlendirildi; kavrama ve çimdikleme kuvvetleri ölçüldü. El fonksiyonu Dokuz Delikli Peg Testi (9DPT) ile, özür düzeyi Michigan El Sonuçları Anketi (Michigan Hand Outcomes Questionnaire) (MHOQ) ve Fonksiyonel El Osteoartriti Anketi (Functional Index for Hand Osteoarthritis) (FIHAO) Türkçe versiyonları ile değerlendirildi. Tüm hastalara 4 hafta boyunca haftada iki kez kavrama ile ilgili fonksiyonel eğitim, masaj ve buz uygulaması içeren tedavi programı uygulandı. Mobilizasyon grubunda ek olarak radial sinir mobilizasyon egzersizleri uygulandı. Hastalardan egzersizleri evde de yapması istendi. Sonuçlar grup içi ve gruplar arasında analiz edildi.
Bulgular: Mobilizasyon grubunda 26 (58,05±11,39 yıl; 23 kadın, 3 erkek), kontrol grubunda 26 hasta (60,46±10,44 yıl; 23 kadın, 3 erkek) çalışmayı tamamladı. Gruplar, ameliyat öyküsü bulunan hasta dağılımı dışında başlangıçtaki tüm demografik ve klinik parametreler açısından benzerdi (p>0.05). Kontrol grubunda ameliyat öyküsü olan 6 hasta bulunurken; mobilizasyon grubunda 1 hasta mevcuttu (p=0.042). Grup içi tedavi öncesi ve sonrası değerlendirme sonuçları karşılaştırıldığında, mobilizasyon grubu tüm parametrelerde anlamlı iyileşme gösterdi (p<0.05). Kontrol grubunda aktivite ve gece ağrısı ile MHOQ ağrı, iş ve memnuniyet alt skorlarında anlamlı iyileşme görüldü (p<0.05). Gruplar arası analiz sonuçlarına göre ise, 9DPT ve MHOQ iş ve görünüş alt ölçeği dışındaki tüm parametrelerdeki iyileşme, mobilizasyon grubunda kontrol grubuna göre daha anlamlı bulundu (p<0.05).
Tartışma ve Sonuç: Bu çalışma, trapeziometakarpal eklem OA’lı hastalarda fizyoterapi programının ağrı ve kavrama kuvveti başta olmak üzere klinik sonuçları iyileştirdiğini göstermiştir. Eklemin duyusunu alan radial sinire uygulanan mobilizasyonunun, bu olumlu etkiyi daha da arttırdığı görülmüştür. Bu sonuç, bu hastalarda radial sinir etkileniminin eklem ağrısına katkısı olduğunu gösteren önceki çalışmaları destekler niteliktedir. Sonuç olarak, radial sinir mobilizasyonu, sinir etkileniminden kaynaklanan ağrı ve fonksiyon kaybında daha fazla iyileşme sağlamıştır ve bu hastalarda fizyoterapi programına eklenmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler: başparmak, karpometakarpal eklem, osteoartrit, radial süperficial sinir, sinir mobilizasyonu