İçerik Odakli Durumluk Kaygi Ölçeğinin Türkçe Formunun Geçerlik ve Güvenirlik Çalişmasi


Creative Commons License

Taş E., Salmaner R., Önen E., Gencan Acar S., Ayşegül B.

24. ULUSAL EĞİTİM BİLİMLERİ KONGRESİ” Herkes için sürdürülebilir eğitim”, Niğde, Turkey, 16 - 18 April 2015

  • Publication Type: Conference Paper / Summary Text
  • City: Niğde
  • Country: Turkey
  • Gazi University Affiliated: Yes

Abstract

Wang&Yang’ ın (2013) geliştirdiği “İçerik Odaklı Durumluk Kaygı Ölçeği’’ (Content-Based State Anxiety

Questionnaire), Çin’de ilk ve ortaokul düzeylerindeki devlet okullarında görev yapmakta olan öğretmenlerin

durumluk kaygı düzeyini ölçmeye yönelik bir araçtır. Ölçek, ilk ve ortaokul öğretmenlerinin içerik-odaklı

kaygı, kontrol-odaklı kaygı ve çatışma-odaklı kaygı olmak üzere üç alt boyutundaki kaygı düzeylerini ölçmek

için İngilizce olarak geliştirilmiştir. ‘İçerik Odaklı Durumluk Kaygı Ölçeği’, öğretmen durumluk kaygısı üzerine

yapılan araştırmalara bağlı olarak geliştirilmiştir. İlk versiyon için toplamda 47 madde oluşturulmuştur. Ölçeğin

orijinal formu, öğretmenlerin kaygı düzeylerini ölçen ve 4’lü Likert türü derecelemeyi (1:hiçbir zaman, 4:her

zaman) kullanan 30 maddeden oluşmaktadır.

Bu çalışmanın amacı Wang&Yang (2013) tarafından geliştirilen “İçerik Odaklı Durumluk Kaygı Ölçeği”ni

Türkçeye uyarlamak ve ölçeğin Türkçe formundan elde edilen ölçümlerin psikometrik niteliklerini incelemektir.

Yurtdışında İngilizce olarak geliştirilen “İçerik Odaklı Durumluk Kaygı Ölçeği”nin Türk kültüründe uyum

gösterip göstermediğini belirlemek ve betimlemek amacıyla yapılan bu çalışmada tarama modeli kullanılmıştır.

Çalışma içerik odaklı durumluk kaygı ölçeğini web üzerinden ve kağıt-kalem formu kullanılmak üzere ilk

ve orta okulda görev yapan 404 öğretmen ile yürütülmüştür. Araştırmada veri toplanan öğretmenler, uygun

örnekleme yöntemine dayalı olarak seçilmiştir. Çalışmaya başlanmadan önce “İçerik Odaklı Durumluk Kaygı

Ölçeği” ni geliştiren araştırmacıdan izin alınmıştır. Ardından ölçeğin orijinal formunun yönergesi, maddeleri ve

tepki seçenekleri, eğitimde ölçme ve değerlendirme alanında yüksek lisans yapmakta olan altı öğrenci tarafından

İngilizceden Türkçeye çevrilmiştir. “Çevirinin başka uzmanlarca denetlenmesi” yöntemine dayalı olarak ölçeğin

çeviri formu ölçme ve değerlendirme alanında uzman kişilerce kontrol edilmiştir. Ölçekten elde edilen ölçümlerin

geçerlik düzeylerine ilişkin kanıtlar elde etmek üzere Açımlayıcı Faktör Analizi ve Doğrulayıcı Faktör Analizi

yapılmıştır. Güvenirlik düzeyine ilişkin kanıtlar elde etmek amacıyla Cronbach alpha değerleri hesaplanmıştır.

Analizlerde LISREL 8.7 ve SPSS 21 programları kullanılmıştır.

İçerik odaklı durumluk kaygısı ölçeğinin faktör yapısını incelemek üzere öncelikli olarak AFA

(Açımlayıcı Faktör Analizi) yapılmıştır. Açımlayıcı faktör analizinden önce araştırma verisinin AFA’nın

gerektirdiği varsayımları karşılayıp karşılamadığı kontrol edilmiş ve sonucunda ise ölçek maddelerinin 8

faktör altında toplandığı gözlenmiştir. Ölçekte yer alan 28 maddeye, faktörleri ilişkili olduğundan dolayı

direct oblimin döndürme (eğik döndürme) yöntemi uygulanmıştır. Döndürülmüş temel bileşenler analizi

sonucunda maddelerin faktör yük değerlerinin.311 ile.756 arasında değiştiği görülmüştür. Bu 8 faktör toplam

varyansın %42.8’ini açıklamaktadır. Ardından ölçeğin orijinaline ilişkin ölçme modelinin araştırma verisine

uyum düzeylerini test etmek üzere DFA uygulanmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ise uyum

indeksleri incelendiğinde, X2 /sd = 3.13, RMSEA= 0.073, RMR=0.045, GFI=0.81, AGFI=0.78, CFI=0.90

ve NNFI=0.89 olduğu belirlenmiştir. Ayrıca, ölçekte yer alan maddelerin faktör yük değerlerinin 0.25 ile

0.76 arasında değiştiği; birinci gizil değişken ile bu gizil değişkene ait göstergeler arası değişkenliğin 0.91

ile 0.98 arasında değiştiği ve ölçekte yer alan maddelerin hata varyanslarının 0.43 ile 0.94 arasında değiştiği

görülmüştür. Çalışmanın sonucunda ölçeğin tamamının Cronbach Alpha katsayısı 0.883 olarak hesaplanmıştır.

Öğretmenlerin içerik odaklı durumluk kaygı ölçeğinin uyarlama çalışması Türkiye’deki ilk ve orta öğretim

öğretmenleri için yapılmıştır. Ölçeğin Çin’den alınan orijinal formu ile Türkiye’de uyarlanan formuna ilişkin

geçerlik ve güvenirlik kanıtları toplanarak karşılaştırılmıştır. DFA sonuçları ile bu ölçümlere ilişkin hesaplanan

Cronbach α değerleri incelendiğinde, ölçeğin Türk ilk ve ortaokul öğretmenleri için, durumluk kaygıya

yönelik geçerli ve güvenilir ölçümler sağlayabildiği belirlenmiştir. Ve bu doğrultuda söz konusu ölçeğin Türk

öğret menlerinin durumluk kaygı düzeylerini belirlemek üzere kullanılabileceği sonucuna ulaşılmıştır.