ACTA PHYSIOLOGICA, cilt.237, ss.59-60, 2023 (SCI-Expanded)
Opioid
peptidlerin pulmoner ödemdeki rolü
Amaç:
Pulmoner ödem (PÖ)
opioid türevlerinin doz aşımında veya yanlış kullanımında sıklıkla ortaya çıkan
bir bulgudur. Ancak opioidlerin neden olduğu PÖ’in mekanizması henüz
aydınlatılamamıştır. Alveollerde sodyum transportunun bozulması, sıvı klirensini bozarak
alveolar alanda sıvı birikimine ve PÖ’e neden olur. Çalışmamızda opioidlerin epitelyal
sodyum kanalları (ENaC) üzerinden alveolar sıvı klirensini (ASK) bozarak PÖ’e a
neden olup olmadığını test ettik.
Yöntem:
Birinci set deneylerde opioidlerin doza bağlı
olarak ASK’ni etkileyip etkilemeyeceği test edilmiştir. Bunun için içerisine üç farklı dozda morfin
(0,1;1; 10 μM) eklenen ve %5 BSA içeren bir instillat sıçanların
akciğerlerine yüklenmiş ve bir saat sonra bronkoalveolar lavaj (BAL) örnekleri
toplanmıştır. BAL örneklerinde protein miktarları BCA yöntemi ile ölçülmüştür. ASK deneyin başlangıcındaki ve
sonundaki BAL protein miktarlarına göre değerlendirilmiştir.
İkinci set deneylerde ASK’nin inhibisyonunda rol alan
opioid reseptörlerinin saptanması ve etkilerinin ENaC üzerinden olup olmadığı
test edilmiştir. Bunun için birinci set
deneylerde kullanılan 10μM morfin içeren instillat içerisine μ, κ ve δ opioid reseptör antagonistleri ve/veya
ENaC inhibitörü olan amilorid (1mM) eklenmiştir. Gruplar arası varyans analizi
tek yönlü ANOVA, ikili karşılaştırmalar Tukey testi ile yapılmış, p<0.05
anlamlı olarak kabul edilmiştir.
Bulgular
Hem Amilorid hem de 10 μM Morfin, gruplarında ASK,
kontrol , 0,1 ve 1 μM morfin gruplarına göre belirgin olarak azalmıştır
(p<0.05). µ, δ ve κ opioid reseptörlerine özgü antagonist gruplarında da ASK
kontrol ve tüm morfin gruplarına göre belirgin olarak azalmıştır (p<0.05). Ancak
bu azalma µ ve κ opioid antagonist gruplarında amilorid grubu ile farklılık
göstermez iken, δ opioid reseptör antagonist grubu amilorid grubuna göre sıvı
klirensinde daha belirgin bir azalmaya neden olmuştur (p<0.05).
Sonuç: Opioidler doza bağlı olarak
ASK’ni azaltarak ödem oluşturabilir. Ancak bu etki olasılıkla sodyum
transportundan bağımsız başka bir yolak üzerinden gerçekleşmektedir. Bunun birlikte
µ ve κ opioid antagonistleri ENaC kanalları üzerinden, δ opioid reseptörleri
ise başka bir mekanizma ile ASK’ni bozmakta ve ödem oluşumuna katkıda
bulunmaktadır.
The role of opioid peptides in pulmonary edema
Aim: Pulmonary edema (PE) is common in overdose of opioid derivatives. The mechanism of PO caused by opioids needs to be clarified. Disruption of alveolar sodium transport impairs fluid clearance (AFC), causing fluid accumulation in the alveolar space and PE. We tested whether opioids cause PE by disrupting AFC through epithelial sodium channels (ENaC).
Methods: First we tested whether opioids could affect the AFC depending on the dose. An instillate containing 5% BSA and three different doses of morphine (0.1; 1; 10 μM) were instilled into the rats’ lungs and bronchoalveolar lavage (BAL) samples were collected an hour later. AFC was calculated from the increase in the protein concentration in the BAL.
Then the detection of opioid receptors involved with inhibition of AFC and whether their effect was on ENaC were tested. Antagonists specific to μ, κ and δ opioid receptors (10 μM) and/or amiloride (1mM), an ENaC inhibitor, were added to the instillate containing 10 μM morphine used in previous experiments. One-way ANOVA followed by Tukey test used for statistical analyses. p< 0.05 was accepted as significant
Results: AFC was significantly decreased in Amiloride and 10 μM Morphine groups compared to the control, 0.1 and 1 μM morphine groups (p<0.05). AFC was also decreased in all antagonist groups compared to the control and morphine groups (p<0.05). Decrement of AFC in the δ opioid receptor antagonist group was even more than amiloride group (p<0.05). However, this decrease was not significant in the µ and κ opioid antagonist groups.
Conclusions: Opioids may cause edema by reducing AFC depending on the dose. However, this effect probably occurs via another pathway independent of sodium transport. On the other hand, µ and κ opioid antagonists disrupt AFC via ENaC, and δ opioid receptors via another mechanism and contribute to the formation of edema.