Taştan H., Sabancı O.
X. Uluslararası Eğitim Programları ve Öğretim Kongresi’nde (ICCI-EPOK 2022), Ankara, Türkiye, 26 Ekim 2022, (Özet Bildiri)
-
Yayın Türü:
Bildiri / Özet Bildiri
-
Basıldığı Şehir:
Ankara
-
Basıldığı Ülke:
Türkiye
-
Gazi Üniversitesi Adresli:
Evet
Özet
Bu
araştırmanın temel amacı George J. Posner’ın eğitim programı türleri olan;
resmi, uygulamadaki, ihmal edilen, ekstra ve örtük programların Sosyal Bilgiler
dersi ve Sosyal Bilgiler dersi öğretim programı açısından incelenmesidir. Çalışmada
nitel araştırma desenine uygun olarak; yarı yapılandırılmış görüşme formları,
görüşme ve gözlem tekniği kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu Ankara
iline ait Sincan-Yenimahalle-Çankaya ilçelerinde görev yapan 30 sosyal bilgiler
öğretmeni ve aynı ilçelerde öğrenim gören 30 ortaokul öğrencisi (5-6-7. Sınıf)
oluşturmaktadır. Bu doğrultuda Ankara Sincan ilçesinde görev yapan 10 Sosyal
Bilgiler öğretmeni ve aynı ilçelerde öğrenim gören 10 ortaokul öğrencisine
ulaşılmıştır. Araştırmadan elde edilen sonuçlar ışığında sosyal bilgiler
öğretmenlerinin şu anki öğretim programını yeterli bulmadığı, resmi program ve
uygulamadaki program arasında belirgin bir fark bulunmadığı, ihmal edilen konu
ya da öğrenme alanı bulunmadığı ancak konu sürelerinin öğretmenin inisiyatifine
bağlı uzayıp kısaldığı görülmüştür. Ayrıca tüm dünyayı etkisi altına alan Covid
19 salgını dolayısıyla okullarda genellikle ekstra faaliyetler düzenlenmediği
belirlenmiştir. Posner’ın özellikle üzerinde durduğu örtük program ögelerinin
ise okuldan okula değişiklik gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Görüşme yapılan ortaokul
5-6-7. sınıf öğrencileri ise genellikle Sosyal Bilgiler dersini eğlenceli ve
hayatın içinden görmüş, dersin ders kitabı aracılığı ile soru cevap şeklinde
işlendiğini belirtmiş, ders kitabında bulunan ancak işlenmeden geçilen konu ya
da öğrenme alanı bulunmadığını ve sene başından bu yana herhangi bir ekstra
faaliyet düzenlenmediğini söylemiştir. Ortaokul öğrencilerine yöneltilen örtük
programa dayalı sorularda ise öğrencilerin genellikle akran zorbalığından,
arkadaşları tarafından dışlanmaktan ve okullarındaki yetersiz imkanlardan
rahatsız olduğu görülmüştür. Araştırmacı tarafından doldurulan gözlem formunda
ise öğretmenlerin öğretim programına uygun ilerlediği, derslerin sunuş yoluyla
işlendiği, ders kitabı dışında akıllı tahta vb. materyal kullanımının ve
verilen ödev niteliklerinin öğretmenden öğretmene değiştiği, derste yapılan
etkinliklerin ders kitabındakilerle sınırlı kaldığı, sene başından bu yana ekstra
herhangi bir faaliyet yapılmadığı gözlenmiştir. Ayrıca ziyaret edilen okullardaki
örtük program ögelerine ilişkin gözlemlerde bazı okullarda akran zorbalığı ve
cinsiyet ayrımcılığı bulunduğu, okullardaki genel atmosferin (yönetici,
öğretmen ve personel tutumları) okuldan okula değiştiği, okul kütüphanelerinin
öykü ve roman kitapları dışında yeterli materyal bulundurmadığı belirlenmiştir.