Akademik Veri Yönetim Sistemi
Наука, новые технологии и инновации Кыргызстана, sa.4, ss.291-294, 2011 (Hakemli Dergi)
Компъютер технологиясы бүгүнкү жашообузга толугу менен сүңгүп кирип, турмуштун ар кыл тармактарында активдүү колдонулуп жаткандыгы талашсыз. Мындай изилдөө аркылуу компьютер технологиясынын тил үйрөтүү жана үйрөнүү тармагында кеңири түрдө колдонулуусуна, тил үйрөтүүжана үйрөнүү процессинде жаңы багыттардын жаралуусуна, тилдин электрондук чөйрөдө туура колдонулуусуна жана лингвистикалык изилдөөлөргө булак боло алчу иш-аракеттер менен түзүлө турган программаларга токтолмокчубуз. Кыргыз тилинин тилдик (орфографиялык, пунктуациялык, грамматикалык, стилистикалык ж.б.) эрежелери менен программалоочу тилдердин логикасы боюнча түзүлгөн алгоритмдердин алкагында программалардын езгөчөлүктөрүнүн эмнелерден тура тургандыгы, алардын кайсы тармактарда кандайча колдонула тургандыгы, ошондой элемаксатка ылайык иш-аракет жүргүзүү үчүн кайсы кадамдарды таштап, булардын ичинен эң маанилүүлөрү кайсылар боло тургандыгы белгиленет, Айрыкча, кыргыз тилинин сөз байлыгынын көп тармактуу маалымат базасын түзүүнүн компьютердик лингвистиканы изилдөөгө кошкон салымынын маанисинин канчалык деңгээлде экендиги айрым мисалдар аркылуу конкреттүү көрсөтүүгө аракеттер жасалды.
Негизги сөздөр: кыргыз тили, компъютер, компъютердик лингвистика, сөз байлыгы, сөздүк, кыргыз тилин үйрөтүү, программа, программалоо, маалымат базасы, компьютердик лексикография.
And in many areas of computer technology into every aspect of our lives is a fact that is used effectively. In this study, computer technology is widely used in thefield of language teaching and learning, language teaching and learning can be done in terms ofthe work and be prepared to acquire a new dimension of programs are emphasized. Kyrgyz mles and algorithms which will be created with the logic of programming languages that will be prepared within the framework ofwhat might befeatures ofthe programs, how thefields in which they used, what steps will be taken to develop purpose-built applications and the most important of these are what can be stated. Kyrgyz vocabulary, especially the preparation ofa comprehensive computerized databasefor studies of linguistics, some examples to show how important the subject is studied.
Key words: Kyrgyz language, Computer, Computer linguistics, vocabulary, dictionary, Kyrgyz Language Teaching, Programs, Programming, Database, Computational Lexicography
Bilgisayar teknolojisinin hayatımızın her alanına girdiği ve birçok alanda etkin olarak kullanıldığı bir gerçektir. Bu çalışmada bilgisayar teknolojisinin dil öğretimi ve öğrenimi alanında da yaygın olarak kullanılabilmesi, dil öğretimine ve öğrenimine yeni bir boyut kazandırması, dilin elektronik ortamlarda doğru olarak kullanılması ve dilbilimsel araştırmalara kaynaklık etmesi açısından yapılabilecek olan çalışmalar ve hazırlanabilecek olan programlar üzerinde durulmaktadır. Kırgızcanın kuralları ve programlama dillerinin mantığı ile oluşturulacak olan algoritmalar çerçevesinde hazırlanacak olan programların özelliklerinin neler olabileceği, bunların hangi alanlarda ne şekilde kullanılabilecekleri, amaca uygun uygulamalar geliştirmek için hangi adımların atılacağı ve bunlar içerisinde en önemlilerinin neler olacağı belirtilmektedir. Özellikle Kırgızcanın söz varlığının geniş kapsamlı veri tabanının hazırlanmasının bilgisayarlı dilbilim çalışmaları açısından ne kadar önemli olduğu konusu da bazı örneklerle gösterilmeye çalışılmıştır.
Anahtar kelimeler: Kırgızca, Bilgisayar, Bilgisayarlı
Dilbilim, Sözvarlığı, Sözlük, Kırgızca Öğretimi, Program,
Programlama, Veri tabanı